در جراحی سرطان پستان، تلاش پزشک جراح در راستای برداشتن تومور و بافت های درگیر با سلول های سرطانی است. در همین راستا تعدادی از غدد لنفاوی سینه و زیربغل نیز باید برداشته شوند. این مساله در نهایت منجر به ایجاد اختلال در گردش مایع لنف شده و تورم دست را در پی دارد. این نوع تورم که تحت عنوان لنف ادم شناخته می شود، می تواند به تدریج بدتر و شدیدتر گردد. کاهش تورم یا کنترل درد ورم دست پس از جراحی سرطان پستان یکی از مهم ترین مراحل درمانی است که بیماران مبتلا به سرطان پستان پشت سر می گذارند.
بدیهی ترین روشی که می توان برای کنترل درد ورم دست پس از جراحی سرطان پستان به کار برد، اقدام برای درمان لنف ادم است. به همین منظور مراجعه به یک پزشک لنفولوژیست معتبر می تواند تا حد زیادی به رفع این مشکل کمک نماید. دکتر شهپر حقیقت از جمله پزشکانی هستند که می توانند بر اساس یک برنامه دقیق و حساب شده، وضعیت بیماران مبتلا به لنف ادم را بهبود ببخشند.
درمان لنف ادم عمدتا شامل ماساژ، بانداژ و پوشیدن جوراب های کشی است. معمولا بیمارانی که به ورم دست بعد از جراحی پستان مبتلا می شوند، باید مدتی را در یک کلینیک مجهز مانند کلینیک لنفوتراپی پویا درمان شوند. این کار کمک می کند تا ضمن درمان توسط درمانگران حرفه ای، آموزش های لازم را برای مراقبت از لنف ادم در منزل دریافت کنند.
اقدامات موثر در کنترل درد و ورم دست پس از جراحی پستان
ورم دست یکی از عوارض ناشی از جراحی سرطان پستان است. این اختلال در اثر برداشتن غدد لنفاوی به وجود می آید. هر اقدامی که به جریان مایع لنف کمک کند، می تواند در کنترل درد ورم دست پس از جراحی سرطان پستان موثر باشد. البته لازم است توجه کنید که لنف ادم یک اختلال نسبتا ناشناخته است که باید فقط بر اساس درمان های تخصصی و زیر نظر یک پزشک مجرب درمان گردد.
انتخاب روش درمان یا کنترل درد ورم دست پس از جراحی به شدت تورم و وضعیت بیمار بستگی دارد. طبیعی است که هر چه شدت ورم بیشتر باشد، درمان های گسترده تری لازم خواهد بود. در ادامه به برخی از روش های کنترل درد ورم دست اشاره خواهیم کرد.
فیزیوتراپی پس از جراحی سرطان پستان
ورزش و کاهش ورم دست پس از جراحی
یکی از حالت هایی که معمولا همه افراد پس از جراحی سینه تجربه می کنند، کاهش تحرک دست سمت جراحی است. کم تحرکی دست و برداشتن غدد لنفاوی، گردش مایع لنف را با اختلال مواجه می سازد. در نتیجه حجم ورم بیشتر شده و حتی بیمار احساس سنگینی در دست خود خواهد داشت.
انجام ورزش پس از جراحی سرطان پستان به بیمار کمک می کند تا دامنه حرکتی دست خود را به دست آورد. حرکات ورزشی باید زیر نظر یک فیزیوتراپیست انجام گیرند. به همین دلیل معمولا پزشک لنفولوژیست پس از بررسی ها و معاینات اولیه، بیمار را به یک فیزیوتراپیست آشنا با مراقبت لنف ادم ارجاع خواهد داد.
بانداژ کردن جهت کاهش ورم دست
یکی از مراحلی که در درمان تخصصی لنف ادم به کار می رود، بانداژ کردن عضو مبتلا است. از نظر دکتر شهپر حقیقت، استفاده از بانداژهای فشاری به گردش بهتر مایع لنف کمک می کند. البته معمولا برای لنف ادم های خفیف از آستین های کشی استفاده می شود. در هر حال، اعمال فشار مناسب بر روی دست باعث کاهش ورم می گردد. کم شدن میزان ورم در نهایت باعث درمان یا کنترل درد ورم دست پس از جراحی سرطان پستان خواهد شد. آموزش بانداژ در لنف ادم در مقاله ای دیگر برای شما قرار داده شده است
استفاده از رژیم غذایی مناسب
افزایش وزن و چاقی از جمله فاکتورهایی هستند که بهبود لنف ادم ناشی از جراحی پستان را مختل می سازد. به همین دلیل پزشکان لنفولوژیست بر این باور هستند که بیماران باید از یک رژیم غذایی مناسب استفاده کنند. این کار کمک می کند تا وزن اضافی از بین رفته، فشار وارده بر عروق لنفاوی کاهش و متابولیسم بدن افزایش یافته و حجم ورم کاهش پیدا کند. کاهش ورم دست در نهایت به کنترل درد ناشی از آن منجر می شود. مقاله ارتباط لنف ادم و افزایش وزن را مطالعه نمایید
بالا نگه داشتن بازو
بالا بردن بازو امکان گردش بهتر مایع لنف را فراهم می کند. در واقع، هنگامی که بازو در بالای قلب قرار می گیرد، نیروی جاذبه می تواند گردش مایع لنف را تسهیل کند. در چنین شرایطی، تخلیه مایع لنف راحت تر شده و حجم ورم دست کمتر خواهد شد.
ماساژ درمانی
یکی از مراحل اصلی در درمان لنف ادم و کنترل درد همراه ورم دست پس از جراحی سرطان پستان، ماساژ درمانی است. دقت کنید که ماساژ درمانی بیماران مبتلا به لنف ادم با ماساژ درمانی هایی که برای رفع گرفتگی عضلات انجام می گیرند، کاملا متفاوت است. در واقع، ماساژ درمانی لنف ادم یک ماساژ بسیار سطحی، ملایم و جهت دار است که با هدف بهبود گردش مایع لنف انجام می گیرد در این روش، مسیر هدایت مایع لنف به سمت سیستم لنفاوی شکمی می باشد.
در مدت زمانی که بیمار در کلینیک لنفوتراپیتست درمان و مراقبت به سر می برد، درمانگران نحوه صحیح ماساژ بافت درگیر با لنف ادم را به او آموزش می دهند. برای مراقبت از لنف ادم و کنترل درد ورم دست پس از جراحی سرطان پستان باید ابتدا ماساژ و سپس بانداژ انجام گیرد. در این زمینه توصیه می کنیم مقاله درمان لنف ادم در طب سنتی را حتما مطالعه نمایید
مراقبت از پوست و ناخن دست پس از جراحی پستان
ورم لنفاوی دست نیاز به تشخیص و درمان اصولی دارد. هر گونه سهل انگاری در درمان آن می تواند عوارض پیچیده ای را به همراه داشته باشد. برای مثال، افزایش بیش از حد ورم باعث ایجاد بافت فیبروز و آسیب های پوستی شدید می شود. این موضوع درد همراه ورم دست پس از جراحی سرطان پستان را تشدید خواهد کرد.
بخشی از فرایند درمان لنف ادم به مراقبت از پوست و ناخن مربوط می شود. این مراقبت ها توسط پزشک لنفولوژیست و یا درمانگران به بیمار آموزش داده می شوند.
مراقبت های روزانه جهت کاهش ورم دست پس از عمل پستان
رعایت برخی اصول مراقبتی در حین انجام فعالیت های روزمره به کنترل درد همراه ورم دست پس از جراحی سرطان پستان کمک خواهد کرد. برای مثال، بیماران مبتلا به لنف ادم دست باید از بلند کردن اجسام سنگین با دست درگیر خودداری کنند. همچنین دست و قسمت آسیب دیده باید در برابر ضربه محافظت شوند. توصیه می شود مقاله مراقبت از لنف ادم در منزل را مطالعه نمایید
بیماران مبتلا به لنف ادم دست نباید بازوی خود را در معرض بریدگی، زخم شدن یا سوختگی قرار دهند. برای اصلاح زیر بغل از تیغ های تمیز و سالم استفاده کنید تا احتمال بریدگی و یا آسیب به حداقل برسد و ترجیحا از روش های الکتریکی استفاده کنید، زیرا هر گونه آسیب می تواند عفونت های پوستی و بافتی را در پی داشته باشد. حتی برخی اقدامات مانند خونگیری یا تزریق باید حتما روی دست سالم انجام گیرد.
بهتر است بیماران مبتلا به لنف ادم دست از لباس هایی که در قسمت دست و سر آستین آزاد هستند استفاده کنند. علاوه بر این برای انجام کارهایی نظیر باغبانی بهتر است از لباس محافظ و دستکش استفاده شود.
تمیز نگه داشتن پوست دست مبتلا به لنف ادم، استفاده از لوسیون، انجام منظم تمرین های توصیه شده و مصرف غذاهای سالم از مراقبت های دیگری است که بیمار باید در طول روز به آن ها توجه داشته باشد. انجام این گونه مراقبت ها به درمان لنف ادم و همچنین، کنترل درد همراه ورم دست کمک شایانی خواهد کرد.
منابع:
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/breast-cancer/breast-cancer-lymphedema-after-treatment
https://lymphedemaclub.com/the-effect-of-breast-reconstruction-surgery-on-lymphedema/
اینستاگرام دکتر حقیقت