ورم دست بعد از جراحی پستان: کنترل درد و ورم دست بعد از عمل سینه

ورم دست، که به عنوان لنف ادم دست نیز شناخته می‌شود، یکی از عوارض شایع بعد از جراحی سرطان پستان است؛ این وضعیت اغلب به دلیل برداشتن یا آسیب دیدن غدد لنفاوی ناحیه زیر بغل (دیسکسیون غدد لنفاوی) ایجاد می‌شود، که منجر به تجمع غیرطبیعی مایع لنف، در بافت‌های نرم می‌گردد. هر گونه تدبیری که موجب تسهیل در جریان لنفاوی شود، مانند تمرینات فیزیوتراپی، ماساژ تخلیه لنفاوی و استفاده از لباس‌های فشاری، می‌تواند در کاهش درد و کنترل تورم مؤثر باشد.

به‌طورکلی انتخاب روش درمان یا کنترل درد دست بعد از عمل سرطان سینه به شدت تورم و وضعیت بیمار بستگی دارد؛ طبیعی است که هر چه شدت ورم بیشتر باشد، درمان های گسترده تری لازم خواهد بود. لازم به ذکر است که لنف ادم یک بیماری مزمن و پیچیده است که نیازمند درمان‌های تخصصی و پایش مداوم تحت نظر پزشک متخصص یا فیزیوتراپیست مجرب می‌باشد. در ادامه به برخی از روش های کنترل درد ورم دست اشاره خواهیم کرد.

اقدامات موثر در کنترل درد و ورم دست پس از جراحی پستان

معمولا در جراحی سرطان پستان، علاوه بر تومور، بافت های درگیر و تعدادی از غدد لنفاوی سینه و زیربغل نیز برداشته می‌شود؛ این مساله در نهایت منجر به ایجاد اختلال در گردش مایع لنف شده و تورم سینه و دست را در پی دارد. این نوع تورم که تحت عنوان لنف ادم شناخته می شود، می تواند به تدریج بدتر و شدیدتر گردد. کاهش تورم یا کنترل درد دست بعد از عمل  سرطان سینه، یکی از مهم ترین مراحل درمانی است که بیماران مبتلا به سرطان پستان، پشت سر می گذارند.

بدیهی ترین روشی که می توان برای کنترل درد ورم دست بعد از جراحی سرطان پستان به کار برد، اقدام برای درمان لنف ادم است. به همین منظور مراجعه به یک پزشک لنفولوژیست معتبر می تواند تا حد زیادی به رفع این مشکل کمک نماید.

درمان لنف ادم عمدتا شامل ماساژ، بانداژ و پوشیدن جوراب های کشی است؛ معمولا بیمارانی که به ورم و درد دست بعد از جراحی سینه مبتلا می شوند، باید مدتی را در یک کلینیک مجهز مانند کلینیک لنفوتراپی پویا درمان شوند. این کار کمک می کند تا ضمن درمان توسط درمانگران حرفه ای، آموزش های لازم را برای مراقبت از لنف ادم در منزل دریافت کنند.

ویدئو فیزیوتراپی بعد از جراحی سرطان پستان

در ویدئو زیر که توسط کلینیک لنفوتراپی پویا، برای شما عزیزان آماده شده است، به طور کامل در مورد بازتوانی بعد از جراحی سرطان و چگونگی تاثیر فیزیوتراپی در بهبود کیفیت زندگی بیماران، توضیح داده شده است. پیشنهاد می‌کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر، این ویدئو  را با دقت مشاهده کنید.

ورزش و کاهش ورم دست بعد از جراحی

یکی از حالت هایی که معمولا همه افراد بعد از جراحی سینه تجربه می کنند، کاهش تحرک دست سمت جراحی است. کم تحرکی دست و برداشتن غدد لنفاوی، گردش مایع لنف را با اختلال مواجه می سازد؛ در نتیجه حجم ورم بیشتر شده و حتی بیمار احساس سنگینی در دست خود خواهد داشت.

انجام ورزش بعد از جراحی سرطان پستان به بیمار کمک می کند، تا دامنه حرکتی دست خود را برگرداند؛ اما حرکات ورزشی باید زیر نظر یک فیزیوتراپیست انجام گیرند. به همین دلیل معمولا پزشک لنفولوژیست بعد از بررسی ها و معاینات اولیه، بیمار را به یک فیزیوتراپیست آشنا با مراقبت لنف ادم ارجاع خواهد داد.

بانداژ کردن جهت کاهش ورم دست

یکی از مراحلی که در درمان تخصصی لنف ادم به کار می رود، بانداژ کردن عضو مبتلا است؛ از نظر دکتر شهپر حقیقت، استفاده از بانداژهای فشاری به گردش بهتر مایع لنف کمک می کند. البته معمولا برای لنف ادم های خفیف از آستین های کشی استفاده می شود؛ در هر حال، اعمال فشار مناسب بر روی دست باعث کاهش ورم می گردد.

کم شدن میزان ورم، در نهایت باعث درمان یا کنترل درد دست بعد از جراحی سرطان سینه خواهد شد. آموزش بانداژ در لنف ادم در مقاله ای دیگر برای شما قرار داده شده است، که برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید این مقاله را مطالعه کنید.

استفاده از رژیم غذایی مناسب

افزایش وزن و چاقی از جمله فاکتورهایی هستند، که بهبود لنف ادم ناشی از جراحی پستان را مختل می سازد! به همین دلیل پزشکان لنفولوژیست بر این باور هستند که بیماران باید از یک رژیم غذایی مناسب استفاده کنند. این کار با کنترل وزن در محدوده سالم، فشار وارده بر عروق لنفاوی را کاهش داده و متابولیسم بدن را افزایش می‌دهد؛ درنتیجه  حجم ورم کمتر می‌شود. کاهش ورم دست در نهایت به کنترل درد ناشی از آن منجر خواهد شد.

این نکته را درنظر داشته باشید که لنف ادم و افزایش وزن می‌توانند رابطه تنگاتنگی با یکدیگر داشته باشند و هریک بر دیگری تاثیر بگذارد!

بالا نگه داشتن بازو

بالا نگه داشتن بازو باعث بهبود جریان مایع لنفاوی می‌شود؛ به طور خاص، هنگامی که بازو بالاتر از سطح قلب قرار می‌گیرد، نیروی جاذبه به تسهیل حرکت مایع لنف کمک می‌کند. این وضعیت موجب تخلیه بهتر مایع لنفاوی و در نتیجه کاهش حجم تورم دست بعد از جراحی سینه می‌شود.

ماساژ درمانی

یکی از مراحل اصلی در درمان لنف ادم و کنترل درد  دست بعد از جراحی سرطان سینه، ماساژ درمانی است؛ دقت کنید که ماساژ درمانی بیماران مبتلا به لنف ادم با ماساژ درمانی هایی که برای رفع گرفتگی عضلات انجام می گیرند، کاملا متفاوت است! در واقع، ماساژ درمانی لنف ادم، یک ماساژ بسیار سطحی، ملایم و جهت دار است که با هدف بهبود گردش مایع لنف انجام می گیرد؛ در این روش، مسیر هدایت مایع لنف، باید به سمت سیستم لنفاوی شکمی باشد.

در مدت زمانی که بیمار در یک کلینیک تخصصی لنفوتراپیتست، تحت درمان و مراقبت قرار دارد، درمانگران نحوه صحیح ماساژ بافت درگیر با لنف ادم را به او آموزش می دهند. برای مراقبت از لنف ادم و کنترل درد ورم دست بعد از جراحی سرطان پستان باید ابتدا ماساژ و سپس بانداژ انجام گیرد.

مراقبت از پوست و ناخن دست بعد از جراحی پستان

ورم لنفاوی دست نیاز به تشخیص و درمان اصولی دارد؛ هر گونه سهل انگاری در درمان آن می تواند عوارض پیچیده ای را به همراه داشته باشد. برای مثال، افزایش بیش از حد ورم ممکن است باعث ایجاد بافت فیبروز و آسیب های پوستی شدید شود! این موضوع حتی می‌تواند درد دست بعد از عمل سینه را، تشدید کند. از این رو، بخشی از فرایند درمان لنف ادم به مراقبت از پوست و ناخن مربوط می شود؛ این مراقبت ها توسط پزشک لنفولوژیست و یا درمانگران به بیمار آموزش داده می شوند.

حدود 20 تا 30 درصد از افرادی که به دلیل سرطان پستان تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند، ممکن است به لنف‌ادم دست مبتلا شوند؛ این وضعیت معمولاً بعد از جراحی به دنبال برداشتن غدد لنفاوی یا بعد از قرار گرفتن در معرض درمان‌های پرتو‌درمانی رخ می‌دهد. ریسک ابتلا به لنف‌ادم در افرادی که جراحی‌های وسیع‌تری داشته‌اند یا دچار عفونت و التهاب در ناحیه جراحی شده‌اند، بیشتر است​.

مراقبت های روزانه جهت کاهش ورم دست پس از عمل پستان

رعایت برخی اصول مراقبتی در حین انجام فعالیت های روزمره به کنترل درد دست بعد از عمل سرطان سینه کمک خواهد کرد. برای مثال، بیماران مبتلا به لنف ادم دست باید از بلند کردن اجسام سنگین با دست درگیر خودداری کنند؛همچنین، دست و قسمت آسیب دیده باید در برابر ضربه محافظت شوند. توصیه می شود مقاله مراقبت از لنف ادم در منزل را مطالعه نمایید.

بیماران مبتلا به لنف ادم دست نباید بازوی خود را در معرض بریدگی، زخم شدن یا سوختگی قرار دهند. برای اصلاح زیر بغل از تیغ های تمیز و سالم استفاده کنید تا احتمال بریدگی و یا آسیب به حداقل برسد و ترجیحا از روش های الکتریکی استفاده کنید، زیرا هر گونه آسیب می تواند عفونت های پوستی و بافتی را در پی داشته باشد. حتی برخی اقدامات مانند خونگیری یا تزریق نیز، باید حتما برروی دست سالم انجام شود. همچنین، بهتر است بیماران مبتلا به لنف ادم دست، از لباس هایی که در قسمت دست و سر آستین آزاد هستند استفاده کنند.

علاوه بر این برای انجام کارهایی نظیر باغبانی بهتر است از لباس محافظ و دستکش استفاده شود؛
تمیز نگه داشتن پوست دست مبتلا به لنف ادم، استفاده از لوسیون، انجام منظم تمرین های توصیه شده و مصرف غذاهای سالم، از مراقبت های دیگری است که بیمار باید در طول روز به آن ها توجه داشته باشد. انجام این گونه مراقبت ها به درمان لنف ادم و همچنین، کنترل درد همراه ورم دست کمک شایانی خواهد کرد.^{www.hopkinsmedicine.org}

برای دیدن آموزش‌های بیشتر در مورد لنف ادم و کنترل آن، می‌توانید به  اینستاگرام دکتر حقیقت نیز مراجعه کنید.