ورم پستان پس از جراحی
در این مقاله قصد داریم در مورد ورم پستان پس از جراحی، به طور مفصل صحبت کنیم. برای بسیاری از افراد یک سوال اساسی در ارتباط با ورم پستان وجود دارد و آن مطرح کردن این پرسش است که به طور کلی” ورم پستان چیست و چرا ایجاد می شود” .
مخاطب این مقاله افراد با سابقه جراحی های پستان هستند. جراحی های پستان که طی آن به هر دلیلی بخشی از بافت پستان و یا کل توده پستان برداشته و خارج می گردند.
زمانی که در فرایند جراحی پستان، کل بافت پستان خارج می شود، در نهایت مقداری از بافت به صورت زیر جلدی باقی می ماند. بافت باقیمانده ممکن است دچار ورم شود. ورم بافت پستان نیز مانند التهاب در قسمت های دیگر بدن ممکن است بر اثر برگشت مایع لنفاوی ناشی از انسداد مسیرهای تخلیه اتفاق بیفتد.
نقش عدم گردش بافت در ورم پستان
در واقع مکانیسم گردش لنف به این شکل است که از سمت اندام های محیطی به سمت نواحی مرکزی انجام می گیرد و به ناحیه شکم ریخته می شود. در نهایت، مایع لنفاوی از عمق ناف گردش پیدا می کند و به گردش خون ملحق می شود.
آسیب به مسیر های لنفاوی گردش
حال تصور کنیم در حین عمل ماستکتومی، مقداری از مسیر های لنفاوی آسیب دیده است. بنابراین مایع لنف که پیش از این به راحتی گردش پیدا می کرد، به علت آسیب عروق لنفاوی، به سادگی امکان برگشت نخواهد داشت و گردش آن دچار اختلال می شود. نتیجه حاصل از این آسیب عروقی، تجمع مایع لنفاوی در بافت باقیمانده پستان یا پوست ناحیه و ایجاد تورم خواهد بود.
رادیو تراپی و شیمی درمانی
هدف از رادیوتراپی بعد از عمل برداشتن پستان، از بین بردن و خارج کردن بقایای بافت سرطانی (مانند سلول های ریز که در عمل جراحی خارج نشده اند) است. در رادیو تراپی بعد از عمل پستان، هنگامی که اشعه به سمت سلول های سرطانی هدف گیری می شود، همواره این امکان وجود دارد که به سلول های دیگر نیز آسیب برسد. البته در حال حاضر دستگاه های با استاندارد علمی مناسب در کشور موجود است که این مسئله، احتمال آسیب را به حداقل می رساند.
دوز اشعه در رادیو تراپی
تکنسین ها و رادیو تراپیست های حرفه ای و مجرب با استفاده از تکنولوژی نوین، دوز اشعه را طوری تنظیم می کنند که حداقل آسیب به بافت طبیعی و حداکثر آن به بافت سرطانی برسد. در این صورت، نگرانی شما عزیزان تا حد قابل توجهی کاهش پیدا کند؛ اما این نگرانی به طور کامل رفع نخواهد شد. لذا ضمن مراجعه به مراکز معتبر رادیوتراپی، لازم است اقدامات پیشگیرانه از لنف ادم را جدی بگیرید.
بعد از انجام رادیوتراپی، برخی از نواحی پوستی، چروک می شود. حتی در بعضی موارد شاهد ورم این قسمت ها نیز خواهیم بود که علت آن آسیب عروق لنفاوی ناحیه و اختلال در مسیر هدایت مایع لنف از پستان خواهد بود.
چرا ورم در قسمت پستان مهم است؟
اهمیت کنترل ورم پستان دو علت اصلی دارد. علت اول این است که اگر بافت پستان متورم و دردناک باشد، همانند یک مانع عمل کرده و مایعی که از دست به سمت تنه هدایت می شود، نمی تواند از پستان عبور کند و به تنه لنفاوی واقع در شکم بریزد. بعضی از افراد اظهار می دارند که ” دستم را به طور مداوم ماساژ می دهم، ولی درد رفع نمی شود”. در این گونه مواقع، معاینه دقیق وضعیت پستان ضروری است. اگر ورم پستان دارید حتما باید به پزشک لنفولوژیست مراجعه کنید.
مسئله دوم کیفیت زندگی فرد است. تصور کنید که فرد جراحی پستان انجام داده است و در طی جراحی، بخش محدودی از بافت برداشته شده است. حتی گاهی ممکن است در جراحی برداشتن کامل پستان، بخشی از عضله نیز خارج گردد. در این صورت ایجاد تورم و سنگینی در اندامی که ضعف عضلانی نیز دارد، برای بیمار خوشایند نخواهد بود و قطعا کیفیت زندگی وی را مختل می کند. بنابراین از بین بردن این ورم بسیار اهمیت دارد و باید با اقدامات مناسب درمانی تلاش کرد که این تورم رفع گردد.
از بین رفتن تعادل بدن در ورم پستان
هنگامی که بافت پستان در جراحی ماستکتومی برداشته می شود، فرد تلاش می کند از عضلات پشتی و گردن کمک بگیرد تا بتواند تعادل سابق خود را حفظ نماید. در واقع در جراحی های برداشتن یک پستان، بدن ما این هوشمندی را دارد که از عضلات دیگر کمک بگیرد تا ضعف عضلات منطقه را جبران کند. تصور کنید که این عضلات تلاش کنند تا جایگزین عضلات سابق شوند و در عین حال فرد ورم و درد داشته باشد. قطعا در این گونه موارد، بهم ریختن تعادل عضلانی و تورم منطقه باعث ایجاد حس ناخوشایند، درد و حساسیت لمسی در منطقه جراحی خواهد شد.
وضعیت ضد درد در ورم پستان
اکثر افرادی که به دلیل شکایت از درد و ورم پستان مراجعه می نمایند، در اثر درد و سنگینی، حالت خمیده ای پیدا می کنند. این افراد تلاش دارند تا برای جلوگیری از درد، بدن خودشان را جمع کنند که در اصطلاح پزشکی به آن پوزیشن ضد درد گفته می شود. نتیجه این وضعیت و پوزیشن به هم خوردن شکل اسکلت خواهد بود. در واقع، وقتی به طور مداوم حالت بدن به گونه ای باشد که خود را جمع کنید، باعث می شود به مرور عضلات پشتی تقویت نشود و حالت خمیدگی با احساس ضعف همراه گردد. در نهایت نیز دردهای اسکلتی روز به روز بیشتر و بیشتر خواهد شد.
هدف از لنف تراپی پس از جراحی پستان
هدف اصلی ما در لنف تراپی بعد از درمان های اصلی سرطان پستان، در واقع از بین بردن آسیب های ایجاد شده در طی جراحی های ماستکتومی است. یک لنفوتراپیست قصد دارد با این کار عوارض ناشی از درمان های سرطان را رفع نموده و کیفیت زندگی بهتری را برای فرد فراهم نماید. بهتر است بدانید و باور داشته باشید که شما واقعا مشکلی ندارید و می توانید همان انسان قوی ثابت باشید؛ به شرط آن که تلاش کنید.
باور های غلط در لنف تراپی
بافت پستان، بخشی از هویت زنانه یک فرد است. فردی که یک ارتباط جنسی دارد در صورت ایجاد ورم پستان ممکن است ارتباط را قطع کند؛ زیرا در این گونه موارد، از دید شخص لمس پستان باعث درد بیشتر می شود. قطع رابطه جنسی به هیچ عنوان منطقی نیست. در واقع، یک ارتباط جنسی سالم باید به طور مداوم بین زوجین انجام گیرد. ما باید کمک کنیم فرد ورم پستان خود را با ماساژ یا ورزش از بین ببرد؛ نه این که آن را فراموش کند.
باور غلط دیگر این است که فرد مبتلا به التهاب شدید پستان، به علت احساس درد در ناحیه سینه، از به کار بردن سوتین امتناع می نماید. چون در بسیاری از مواقع، در اثر استفاده از سوتین احساس درد در ناحیه پستان افزایش پیدا می کند. این یک باور صد در صد غلط است؛ زیرا سوتین سنگینی ایجاد شده در پستان را می گیرد و باعث کاهش ورم و ایجاد تعادل در عضلات ناحیه قفسه سینه، پشت و شانه می شود.
استفاده از سوتین بعد از جراحی پستان
بافت پستان، بافتی است که از بدن به سمت خارج کشیده می شود. به این معنی که تحت تاثیر جاذبه زمین است. بنابراین وقتی یک خانم سوتین نپوشد، سینه ها به سمت زمین کشیده می شوند و ورم پستان بیشتر می گردد.
زمانی که جراحی پستان انجام می شود اولین قدم در پیشگیری از ایجاد ورم این است که از سوتین استفاده کنیم. معمولا بعد از جراحی، متخصصین استفاده از سوتین های مخصوص را پیشنهاد می کنند؛ اما بعد از مدتی آن سوتین را کنار می گذارند. زیرا آن ها قصد دارند از رادیوتراپی استفاده کنند. البته در حین شیمی درمانی استفاده از سینه بند، مشکلی ایجاد نمی کند و باید از آن استفاده کنید. از حدود ۱۰ تا ۱۲ روز بعد از عمل برداشتن بافت سرطانی سینه، زمانی که جای ورم بهتر شد می توانید به سراغ سوتین های معمولی بروید.
محدودیت نپوشیدن سوتین در دوره رادیو تراپی
تنها محدودیتی که شما در مورد استفاده از سوتین دارید، در طول دوره رادیوتراپی است که بافت پستان حساس است. منع پوشیدن سوتین تا زمانی است که سوختگی پوست در اثر رادیوتراپی ترمیم شود. مدت زمان رفع سوختگی نیز در افراد مختلف متفاوت است و معمولا بین یک تا یک و نیم ماه از بین می رود.
سوتین های طبی
سوتین هایی که بندهای پهن دارند و قسمت های پهلو آن ها نیز پهن است بهترین انتخاب به شمار می آیند. فنر سوتین، مسیر تخلیه لنف را می بندد؛ بنابراین از سوتین های بدون فنر استفاده کنید. بهتر است از نیم تنه های طبی و به طور کلی نیم تنه استفاده کنید؛ چرا که نیم تنه می تواند از روی باند نیز به راحتی پوشیده شود.
ابزار های بند سوتین
ابزارهای ویژه ای وجود دارند که حالت سیلیکونی دارند. این ابزار بر روی بند سوتین جای گذاری می شود و آن را به صورت پهن تبدیل می نماید. مزیت این ابزار این است که قیمت ناچیزی دارد و در صورت خرید سوتین نامناسب، می توانید با مشورت پزشک از این ابزار در جهت رفع مشکل استفاده کنید. به این صورت، هزینه های اضافی را نیز متحمل نخواهید شد.
استفاده از کرم های ویژه پس از رادیوتراپی
معمولا متخصصین بعد از رادیوتراپی کرم های مخصوصی را تجویز می نمایند که به رفع سریع تر التهاب پستان کمک می کنند. این کرم ها باید بسیار آرام بر سطح پوست مالیده شوند تا گردش لنفاوی پوست را بهبود ببخشند. از سوی دیگر، وقتی این کرم ها به آرامی بر روی سطح مالیده شوند، ماساژ سطحی نیز انجام می گیرد. البته این ماساژ باید به نوعی باشد که اصلا به پستان فشاری وارد نگردد.
اگر بافت پستان را به طور کامل برداریم آیا باز هم ورم ایجاد می شود؟
در پاسخ به این سوال باید گفت بله؛ باز هم ورم پستان ایجاد می شود. پوست از بافت های جلدی، چربی و قسمتی از عضلات تشکیل شده است که در صورت برداشت کامل، باز هم مقداری از آن باقی می ماند و مایع می تواند در زیر همان پوست جای گذاری گردد.
در این قسمت از مقاله لازم می دانیم اعلام کنیم که ما همیشه قدردان شرکت هایی هستیم که در شرایط کلی لنفوتراپی ما را تنها نگذاشتند. برای درمان ورم سینه لوازم مختلفی نیاز است که بدون وجود آن ها درمان قطعی اتفاق نخواهد افتاد.
اسکار جراحی پستان و ورم پستان
تصور کنید از روی بافت پستان یک اسکار جراحی (خط جراحی) هم بگذرد که این اسکار مسیر لنف را می بندد. در این صورت، سینه شروع به ورم کردن می کند. برای از بین بردن ورم آن، آرام مسیر اسکار را ماساژ دهید تا نرم شود. ماساژ نیمه بالا به سمت بالا و سر شانه و ماساژ نیمه پایین به سمت شکم انجام می شود. بنابراین یکی از علت های ورم پستان قسمت های مختلف جراحی یا جای نمونه برداری است.
روش های از بین بردن ورم پستان
روش اول برای از بین بردن ورم پستان که ساده ترین روش نیز محسوب می شود، ماساژ روزانه پستان است. در صورت ابتلا به ورم پستان، باید ماساژ پستان را به صورت مرتب و روزانه در برنامه خود داشته باشیم. البته در طول دوره رادیوتراپی ماساژ ممنوع است.
در طول دوره رادیوتراپی هم بدن را بی حرکت نگه ندارید و سعی کنید با انجام ورزش های مخصوص به از بین رفتن ورم کمک نمایید.
مسئله دوم این است که کسانی که بافت پستان آن ها را برداشته اند، ممکن است محل ورم چروکیده داشته باشند. یکی از روش های خیلی خوب استفاده از پروتز است. پروتز باعث می شود ورم ناحیه پستان از بین برود و ضمنا تعادل خود را نیز حفظ کند. یک نکته مهم که به دقت زیادی نیاز دارد این است که باید از پروتز های استاندارد استفاده کنید. پروتز های بافتنی و صرفا ظاهری نمی توانند ماساژ را بهبود بخشند و به خاطر سبک بودن باعث تقارن نمی شوند. حتما مقاله پروتز پستان در بیماران مبتلا به لنف ادم را مطالعه نمایید
کسانی که بخشی از پستان را برداشته اند ولی هنوز بخشی از آن باقی مانده است هم می توانند از ماساژ سینه بهره ببرند.
بانداژ نیز روشی دیگر برای از بین بردن ورم سینه است. پدهای مخصوصی نیز وجود دارند که لنفوتراپیست بسته به محل ورم برش می زند و در زیر بانداژ یا سوتین استفاده می شوند. این درمان باعث می شود که درد و حساسیت ناحیه جراحی از بین برود و ورم کاهش پیدا کند. بانداژ می تواند بسیار عالی عمل کند. با توجه به این که بانداژ نامناسب ناحیه جراحی ممکن است موجب انسداد مسیر لنفاوی تنه شود، بهتر است بیماران آموزش های لازم آن را در کلینیک ببینند. سپس، طبق توصیه های صورت گرفته در منزل درمان را ادامه دهند.
تشخیص ورم بافت پستان پس از جراحی
وقتی ورم پستان اتفاق می افتد، ظاهر سینه همانند پوست پرتقال می شود و حالت چروک پیدا کرده و دانه های خاصی بر روی آن ظاهر می گردد. به طوری که در هنگام تماس، در محل فشار گودی باقی می ماند.
بنابراین، در صورت ورم بافت پستان باید فورا به پزشک مراجعه کنید تا با تشخیص ورم بافت در اسرع وقت آن را درمان کند. درد ورم بافت پستان بسیار زیاد است؛ ولی از بین بردن آن به راحتی انجام می پذیرد. وقتی با کمترین هزینه ممکن می توانید اقدام به از بین بردن آن بکنید، نباید از این کار سر باز بزنید. دکتر شهپر حقیقت یکی از بهترین لنفوتراپیست های تهران هستند که شما عزیزان با مراجعه به ایشان می توانید تا حد زیادی از بهبود ورم پستان خود بعد از عمل جراحی منطقه اطمینان حاصل نمایید.
به طور کلی، یکی از مشکلات نسبتا شایع و پرعارضه و ناتوان کننده در دانش پزشکی «لنف ادم» است. لنف ادم به دو شکل اولیه یا ثانویه بروز می کند. نوع اولیه که ناشی از فقدان یا کمبود عروق یا غدد لنفاوی یا نقص عملکرد آن است و طیف بسیار زیادی از افراد جامعه از سنین نوزادی تا سالمندی را درگیر خواهد کرد. در همین رابطه به شما پیشنهاد میکنیم که مقاله درمان قطعی لنف ادم رو مطالعه بفرمایین.
مطالعه بیشتر: mayoclinic
