آیا لنف ادم خطرناک است؟ عوامل خطرزای لنف ادم

انواع خطرات لنف ادم در ادم اولیه و ثانویه

لنف‌ادم ممکن است عواقب جدی برای سلامت فرد داشته باشد، به‌ویژه زمانی که بر اثر آسیب به سیستم لنفاوی (مثلاً پس از درمان سرطان یا جراحی‌های مربوط به غدد لنفاوی) ایجاد شود.

خطرات لنف‌ادم عبارت‌اند از:

• ورم مزمن و ماندگار در اندام‌ها (به‌ویژه دست یا پا)

• افزایش احتمال عفونت‌های مکرر مانند سلولیت

• ایجاد زخم‌های پوستی و ترک خوردگی پوست

• کاهش حرکت، سفتی و محدود شدن عملکرد اندام‌ها

• ایجاد تغییرات دائمی در ساختار بافت‌ها (فیبروز)

• در موارد شدید، خطر بروز سپسیس (عفونت گسترده خون) که می‌تواند تهدیدکننده جان بیمار باشد.

بنابراین، پاسخ به سؤال “آیا لنف ادم خطرناک است؟” مثبت است؛ اگر این بیماری به‌موقع تشخیص داده نشود و تحت درمان مناسب قرار نگیرد، می‌تواند عوارض جدی و گاه برگشت‌ناپذیری برای فرد ایجاد کند.

تأثیر تعداد غدد لنفاوی خارج‌شده در بروز خطرات لنف‌ادم فوقانی

یکی از نکات مهم در پاسخ به پرسش «آیا لنف ادم خطرناک است؟»، بررسی تعداد غدد لنفاوی خارج‌شده در حین درمان سرطان‌های ناحیه شکم و لگن است. در بسیاری از موارد، به‌ویژه در سرطان‌های زنان و مردان (مانند سرطان دهانه رحم یا پروستات)، برداشتن تعدادی از غدد لنفاوی ناحیه لگن یا کشاله ران ضرورت دارد.

هر چه تعداد غدد خارج‌شده بیشتر باشد، احتمال آسیب به سیستم لنفاوی و در نتیجه بروز لنف‌ادم در اندام تحتانی نیز افزایش می‌یابد. این موضوع یکی از عوامل مهم در ارزیابی خطر ابتلا به لنف‌ادم به شمار می‌رود. البته تصمیم‌گیری درباره تعداد غددی که باید برداشته شود، کاملاً وابسته به نظر تخصصی پزشک و شرایط بیمار است.

خطرات و تاثیر لنف‌ادم بر ناحیه تناسلی

یکی از پیامدهای قابل توجه لنف‌ادم در بیماران مبتلا به سرطان‌های ناحیه شکم و لگن، بروز لنف‌ادم ناحیه تناسلی است. این وضعیت ممکن است پس از درمان‌هایی مانند جراحی، برداشتن غدد لنفاوی یا رادیوتراپی در سرطان‌های سرویکس (در زنان) یا پروستات (در مردان) ایجاد شود.

در برخی موارد، با وجود پایان موفقیت‌آمیز درمان سرطان، به دلیل مراجعه دیرهنگام یا آسیب شدید به مسیرهای لنفاوی، مایع لنف به درستی تخلیه نمی‌شود و در نتیجه در نواحی تناسلی یا پاها تجمع می‌یابد. این تجمع می‌تواند باعث ورم دردناک، سفتی پوست ناحیه لگن یا ران، و در مواردی بروز عفونت‌های ادراری–تناسلی شود.

بنابراین، در پاسخ به این پرسش که “آیا لنف ادم خطرناک است؟” باید گفت بله؛ به‌ویژه زمانی که نواحی حساس مانند دستگاه تناسلی را درگیر می‌کند، می‌تواند کیفیت زندگی بیمار را به‌طور جدی تحت تأثیر قرار دهد.

شاخص توده بدنی و خطرات آن در لنف ادم اندام تحتانی

مورد دیگری که برای پاسخ به سوال “آیا لنف ادم خطرناک است؟” بررسی می شود، شاخص توده بدنی یا BMI است، که یکی از مهم ترین فاکتورهای موثر بر بروز لنف ادم در نظر گرفته می شود.

در واقع، برای افرادی که نسبت وزن به قد در آن ها از مقدار مشخصی بیشتر باشد، احتمال بروز لنف ادم بیشتر خواهد بود! بنابراین، چاقی را می توان به عنوان یکی از عوامل خطرزای لنف ادم در اندام تحتانی و پاها به حساب آورد.

تاثیر بالا رفتن سن، بر افزایش خطرناک لنف ادم

با افزایش سن، احتمال بروز یا تشدید لنف‌ادم افزایش می‌یابد؛ این مسئله اغلب باعث نگرانی افرادی می‌شود که در سنین پایین‌تر به نوع خفیف این بیماری مبتلا شده‌اند و این سؤال را مطرح می‌کنند که آیا لنف‌ ادم آن‌ها ممکن است با بالا رفتن سن شدیدتر شود یا خیر؟

پاسخ به این سؤال تا حد زیادی به نحوه مراقبت و مدیریت بیماری بستگی دارد؛ اگر فرد از همان ابتدا آموزش‌های لازم برای کنترل لنف‌ادم را دریافت کرده باشد و بتواند به‌درستی از طریق رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم و تقویت عضلات وضعیت جسمی خود را حفظ کند، افزایش سن لزوماً به تشدید بیماری منجر نخواهد شد. حتی در صورت بروز ضعف عضلانی، استفاده از نوار عصب و عضله می‌تواند به تشخیص بهتر وضعیت کمک کند.

اما برای افرادی که در سنین بالا دچار لنف‌ادم می‌شوند، شرایط کمی پیچیده‌تر است؛ این افراد اغلب از ضعف عضلانی، تغذیه نامناسب، و کاهش متابولیسم چربی رنج می‌برند. این عوامل می‌توانند جریان لنف را مختل کرده و منجر به تجمع مایع و تشدید علائم لنف‌ادم شوند. بنابراین، هرچه سن بالاتر باشد، اهمیت مدیریت فعال و اصولی بیماری بیشتر می‌شود.

مرحله تشخیص بیماری و تاثیر آن بر افزایش خطرات لنف ادم

یکی دیگر از مهم ترین عوامل خطرزای لنف ادم مرحله تشخیص بیماری است! معمولا افرادی که به انواع سرطان های شکمی و لگنی در مراحل پیشرفته مبتلا شده باشند، امکان گسترش بیشتر بیماری و درگیری شدیدتر غدد لنفاوی، وجود دارد؛ در چنین شرایطی، احتمال آسیب بیشتر به مسیرهای لنفاوی نیز وجود داشته و بنابراین بروز لنف ادم اجتناب ناپذیر خواهد بود.

به طور کلی، گسترش سرطان و نفوذ بیشتر آن به غدد لنفاوی، باعث می شود تا جراحی های گسترده تری برای خارج کردن توده ها و غدد نیاز باشد؛ مسلما هر چه جراحی تهاجمی تر باشد، آسیب به مسیرهای لنفاوی نیز تشدید خواهد شد. همین مساله از جریان یافتن صحیح مایع لنف جلوگیری می کند.

عوامل خطرساز لنف ادم بعد از جراحی سرطان سینه

بر اساس یک تحقیق آماری دقیق و تخصصی انجام شده توسط دکتر شهپر حقیقت و همکاران ایشان، عوامل خطرساز بروز لنف ادم در سرطان پستان، کسر یا نسبت تعداد غدد لنفاوی آلوده به سلولهای سرطانی به تعداد غدد لنفاوی خارج شده است. از جمله عوامل خطرناک لنف ادم بعد از جراحی سرطان سینه، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

1. وجود احساس سنگینی در ناحیه دست؛ نتایج تحقیقات آماری نشان داد افرادی که در ناحیه دست احساس سنگینی داشته باشند، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به لنف ادم قرار می گیرند.
2. محدودیت حرکت مفصل شانه؛کاهش دامنه حرکت مفصل شانه می‌تواند احتمال بروز لنف‌ادم را افزایش دهد. حتی در افرادی که هنوز به لنف‌ادم مبتلا نشده‌اند، این محدودیت حرکتی اهمیت دارد و باید در اولین فرصت با درمان تخصصی پیگیری شود.
3. همسو نبودن دست درگیر با دست مبتلا؛ در مواردی که سرطان پستان در سمت چپ ایجاد شده باشد و فرد بیشتر از دست راست خود استفاده کند، به دلیل کم‌تحرکی دست چپ، احتمال بروز لنف‌ادم در این سمت افزایش می‌یابد.

میزان تهاجمی بودن جراحی و خطرات آن در لنف ادم

هر چه جراحی انجام شده برای خارج کردن تومور و غدد لنفاوی تهاجمی تر و وسیع تر باشد، احتمال ابتلا به لنف ادم در فرد افزایش می یابد. همچنین، بسته به اینکه تعداد غدد لنفاوی خارج شده چقدر باشد، احتمال بروز لنف ادم افزایش می یابد.

انجام رادیوتراپی و تاثیر آن بر خطرات ناشی از لنف ادم

رادیوتراپی یکی از انواع درمان های مرسوم برای درمان سرطان محسوب می شود. اجرای این روش درمانی، از عوامل خطرزای لنف ادم به حساب می آید.

وارد شدن ضربه و آسیب به عضو مبتلا

چنانچه عضو تحت درمان به هر دلیلی دچار ضربه یا آسیب‌های شدید شود، احتمال بروز لنف ادم در فرد افزایش می‌یابد. این افزایش احتمال به دلیل آسیب به سیستم لنفاوی است که منجر به عدم توانایی بدن در تخلیه مایع لنفاوی اضافی می‌شود. بنابراین، مراقبت و جلوگیری از وارد شدن ضربه به عضو آسیب‌دیده اهمیت بسیاری دارد. اگر چنین آسیبی رخ دهد، توصیه می‌شود بلافاصله با پزشک متخصص مشورت شود تا از بروز و پیشرفت لنف ادم جلوگیری شود.

مطالعه‌ای که در npj Breast Cancer منتشر شده است، تأکید می‌کند که لنف‌ادم مرتبط با سرطان پستان می‌تواند تا ۱۰ سال پس از درمان، کیفیت زندگی بیماران را تحت تأثیر قرار دهد. این یافته‌ها نشان می‌دهند که تشخیص زودهنگام و مداخلات درمانی مناسب می‌توانند تأثیرات منفی لنف‌ادم بر کیفیت زندگی را کاهش دهند.

لنف ادم چقدر خطرناک است؟

میزان خطرناک بودن لنف‌ادم به شدت بیماری، محل درگیری، و نحوه مدیریت آن بستگی دارد. در موارد خفیف، با تشخیص زودهنگام و مراقبت مناسب، قابل کنترل است و معمولاً خطر جدی ایجاد نمی‌کند. اما اگر به‌موقع درمان نشود یا مدیریت صحیحی نداشته باشد، می‌تواند بسیار خطرناک شود. در موارد پیشرفته، لنف‌ادم ممکن است باعث عفونت‌های مکرر، زخم‌های مزمن، ناتوانی حرکتی، تغییرات دائمی بافتی، و حتی سپسیس (عفونت شدید خون) شود که تهدیدی برای جان بیمار خواهد بود.

بنابراین، پاسخ روشن به سؤال “لنف‌ادم چقدر خطرناک است؟” این است: «اگر زود تشخیص داده شود و تحت درمان قرار گیرد، قابل کنترل است؛ اما در صورت بی‌توجهی، می‌تواند عوارض جدی و حتی مرگ‌بار به دنبال داشته باشد.»

منبع: پنجشنبه گپ دکتر شهپر حقیقت