مقدمه
غدد لنفاوی نقش حیاتی در مبارزه با عفونت ها دارند. آنها به عنوان فیلتر عمل می کنند و ویروس ها، باکتری ها و سایر عوامل بیماری زا را قبل از اینکه بتوانند سایر قسمت های بدن شما را آلوده کنند، به دام می اندازند. مشخص ترین نواحی که می توانید وجود غدد لنفاوی را در آنها حس کنید عبارتند از: گردن، زیر چانه، زیر بغل و کشاله ران.
سیستم لنفاوی چیست؟
سیستم لنفاوی بخشی از سیستم ایمنی بدن شما است. این سیستم شبکه ای از عروق لنفاوی و گره های لنفاوی است. رگ‌های لنفاوی بسیار شبیه سیاهرگ‌هایی هستند که خون را در بدن جمع‌آوری و حمل می‌کنند. اما این عروق به جای حمل خون، مایع آبکی شفافی به نام لنف را حمل می کنند. مایع لنفاوی حاوی گلبول های سفید است که به مبارزه با عفونت ها کمک می کند.
غدد لنفاوی متورم چیست؟
غدد لنفاوی متورم معمولاً در نتیجه عفونت ناشی از باکتری یا ویروس رخ می دهد. به ندرت تورم غدد لنفاوی ناشی از سرطان است.
علت ایجاد تورم غدد لنفاوی چیست؟
غدد لنفاوی مجموعه‌ای از سلول‌های کوچک و گرد هستند. این سلول های تخصصی مایع لنفاوی شما را در حالی که در بدن شما حرکت می کند فیلتر می کنند و با از بین بردن میکروب ها از شما محافظت می کنند.
غدد لنفاوی به صورت گروهی(گره های لنفاوی) وجود دارند و هر گروه ناحیه خاصی از بدن شما را تحت پوشش قرار می دهد.
شایع ترین علت این تورم در گردن، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی است که برطرف شدن کامل آن بین 10 تا 14 روز طول می کشد. لنفادنوپاتی نام دیگر تورم غدد لنفاوی است.
شایع ترین علت تورم غدد لنفاوی عفونت، به ویژه عفونت ویروسی، مانند سرماخوردگی است. سایر علل احتمالی تورم غدد عبارتند از:
عفونت های رایج
- گلودرد استرپتوکوکی
- سرخک
- عفونت گوش
- عفونت دندان(آبسه)
- مونونوکلئوز
- عفونت های پوست یا زخم، مانند سلولیت
- ویروس نقص ایمنی انسانی(HIV)
عفونت های غیر معمول
- بیماری سل
- برخی از عفونت های مقاربتی مانند سیفلیس
- توکسوپلاسموز – یک عفونت انگلی ناشی از تماس با مدفوع گربه آلوده یا خوردن گوشت نیم پز
- تب خراش گربه – عفونت باکتریایی ناشی از چنگ زدن یا گاز گرفتن گربه
اختلالات سیستم ایمنی
- لوپوس – یک بیماری التهابی مزمن که مفاصل، پوست، کلیه‌ها، سلول‌های خونی، قلب و ریه‌ها را هدف قرار می‌دهد.
- آرتریت روماتوئید – یک بیماری التهابی مزمن که بافتی را که مفاصل شما را می پوشاند (سینوویوم) هدف قرار می دهد.
سرطان ها
- لنفوم – سرطانی که از سیستم لنفاوی شما منشا می گیرد
- سرطان خون – سرطان بافت خون ساز بدن، از جمله مغز استخوان و سیستم لنفاوی
- سایر سرطان هایی که به غدد لنفاوی گسترش یافته اند(متاستاز).
سایر علل احتمالی اما نادر عبارتند از برخی داروها، مانند داروی ضد تشنج فنی توئین(دیلانتین) و داروهای پیشگیری کننده از بیماری مالاریا.
سرطان در غدد لنفاوی
سرطان می تواند به دو صورت در این غدد ظاهر شود: یا می تواند از آنجا شروع شود یا می تواند از جایی دیگر به آنجا گسترش یابد. سرطانی که از غدد لنفاوی شروع می شود، لنفوم نامیده می شود. اما اغلب، سرطان از جای دیگری شروع می شود و سپس به غدد لنفاوی گسترش می یابد.
سرطان چگونه به غدد لنفاوی سرایت می کند؟
سرطان می تواند از جایی که شروع شده به سایر قسمت های بدن گسترش یابد.
وقتی سلول‌های سرطانی از تومور جدا می‌شوند، می‌توانند از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به مناطق دیگر بروند. اگر آنها از طریق سیستم لنفاوی حرکت کنند، ممکن است در همانجا باقی بمانند. بیشتر سلول‌های سرطانی فراری قبل از شروع رشد در جای دیگر می‌میرند. اما یک یا دو مورد ممکن است در یک منطقه جدید مستقر شوند، شروع به رشد کنند و تومورهای جدیدی تشکیل دهند. این گسترش سرطان به قسمت جدیدی از بدن، متاستاز نامیده می شود.
برای اینکه سلول‌های سرطانی به قسمت‌های جدید بدن گسترش یابند، باید چندین تغییر را پشت سر بگذارند. آنها باید بتوانند از تومور اصلی جدا شده و به دیواره بیرونی یک لنف یا رگ خونی بچسبند. سپس آنها باید از دیواره رگ حرکت کنند تا همراه با خون یا لنف به اندام یا غدد لنفاوی جدید جریان پیدا کنند.
سرطان در غدد لنفاوی چگونه یافت می شود؟
غدد لنفاوی معمولی کوچک هستند و یافتن آنها سخت است، اما زمانی که عفونت، التهاب یا سرطان در آنها وجود داشته باشد، گره ها می توانند بزرگتر شوند. آنهایی که در نزدیکی سطح بدن هستند اغلب به اندازه‌ای بزرگ می‌شوند که با لمس انگشتان احساس می شوند، و حتی برخی از آنها با چشم دیده می‌شوند. اما اگر تنها چند سلول سرطانی در یک غده لنفاوی وجود داشته باشد، ممکن است طبیعی به نظر برسد. غدد لنفاوی در عمق بدن را نمی توان حس کرد یا دید. بنابراین پزشکان ممکن است از اسکن یا سایر آزمایش‌های تصویربرداری برای جستجوی گره‌های بزرگ شده در عمق بدن استفاده کنند.
تنها راه برای اطلاع از وجود سرطان در غدد لنفاوی، انجام بیوپسی یا نمونه برداری است. پزشکان ممکن است کل غدد را بردارند یا با استفاده از سوزن از یک یا چند گره نمونه برداری کنند. بافتی که برداشته می‌شود توسط پاتولوژیست (پزشکی که با استفاده از نمونه‌های بافتی بیماری را تشخیص می‌دهد) زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود تا مشخص شود که آیا سلول‌های سرطانی در آن وجود دارد یا خیر. پاتولوژیست گزارشی را تهیه می کند که در آن جزئیات آنچه پیدا شده است را شرح می دهد.
پس از جراحی و مشاهده ی گزارش پاتولوژی، پزشک تصمیم می گیرد که آیا به درمان بیشتری مانند شیمی درمانی، ایمونوتراپی یا پرتودرمانی نیاز است یا خیر.
آیا غدد لنفاوی متورم مسری هستند؟
نه، غدد لنفاوی متورم مسری نیستند و نمی توانید به سادگی به آن مبتلا شوید. اما اگر آنها توسط یک ویروس مسری(مانند سرماخوردگی و آنفولانزا) ایجاد شده باشند، می توانید آن را به خانواده خود و اطرافیان خود منتقل کنید.
درمان تورم غدد لنفاوی
درمان تورم غدد لنفاوی بستگی به علت آن دارد. این غدد متورم که ناشی از عوامل ویروسی یا میکروبی گذرا و خفیف ایجاد شده باشند ممکن است به خودی خود بدون هیچ درمانی کوچکتر شوند. در صورت وجود عفونت شدید و واضح، ممکن است پزشک آنتی بیوتیک یا داروهای ضد ویروسی تجویز کند. اما مواردی که ناشی از بیماری هایی مانند سرطان است نیاز به درمان های تخصصی مربوطه دارد.
جمع بندی
اگر هرگونه علائم یا احساس ناخوشایندی در محل وجود غدد و گره های لنفاوی خود احساس کردید، حتما در اسرع وقت بایک پزشک متخصص مشورت کنید. پیشنهاد ما دکتر شهپر حقیقت است. در مرحله ی اول، این پزشک می تواند یک متخصص عفونی، جراح یا لنفولوژیست باشد. نگران نباشید، غدد لنفاوی متورم اما حساس الزاما نمی‌توانند نشانه‌ای از یک مشکل جدی باشند و در اکثر موارد به سادگی درمان می شوند. اما تشخیص قطعی و دقیق را پزشک مربوطه بعد از معاینه بالینی و در صورت لزوم نمونه برداری اعلام می کند. پس لازم است در صورت مشاهده ی غدد لنفاوی متورم، ضمن حفظ آرامش، در اولین فرصت به یک متخصص مراجعه کنید.
