پیشگیری از ابتلا به لنف ادم

پیشگیری بهتر از درمان و جزو مواردی است که همواره در میان جوامع مطرح شده است. بحث پیشگیری از ابتلا به لنف ادم موضوعی است که در این مقاله قصد داریم به برسی آن بپردازیم. لنف ادم زمانی اتفاق می افتد که رگ های لنفابی توانایی تخلیه مایع لنفابی را نداشته باشند و این حالت در برخی  نواحی چون بازوها و پاها بیشتر اتفاق می افتد.

لنف ادم به دو مرحله لنف ادم اولیه و لنف ادم ثانویه تقسیم بندی می شود و این به این معناست که بیماری لنف ادم می تواند در اثر اختلالات مادرزادی خود سیستم، یا در پی شرایط دیگری ایجاد شود. لنف ادم ثانویه شیوع بیشتری نسبت به نوع اولیه آن دارد.

مطالعه بیشتر: چه کسانی در معرض ابتلا به لنف ادم قرار دارند؟

لنف ادم چیست؟

لنف ادم ناشی از وضعیتی است که رگ های لنفابی توانایی خارج کردن مایع را نداشته باشند. این بیماری که در نتیجه اختلالات ژنتیکی( لنف ادم اولیه) و یا بعد از برخی از عمل های جراحی( لنف ادم ثانویه) همانند جراحی سر و قفسه سینه ، جراحی های لگنی و یا شکمی ایجاد می شود با تشخیص به موقع، حتی در مواردی که بیماری پیشرفت کرده، می توان انتظار درمان مناسبی را داشت.

بنابراین افرادی که در معرض ابتلا به لنف ادم ثانویه هستند باید اصول پیشگیری را بلد باشند و در صورت بروز هر نوع تغییر در شرایط عادی بدن همانند لمس ورم در اندام ها به پزشک مراجعه کنند. امروزه افرادی وجود دارند که دارای لنف ادم ثالثیه نیز هستند. این بیماران افرادی هستند که از وجود بیماری بی اطلاع بودند و لنف ادم در بدن پیشرفت کرده است.
در این صورت نیز باید با مراجعه به پزشک، بیماری را کنترل و درمان کرد چرا که لنف ادم حتی در موارد بسیار پیشرفته نیز باید تحت درمان قرار گیرد تا از بروز عوارض بیشتر در بدن جلوگیری شود.

انواع لنف ادم در بدن

لنف ادم ممکن است در قسمت های مختلفی از بدن ظاهر شود که با تشخیص زود هنگام قابل درمان است و در موارد بسیار شدید پزشکان می توانند از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند. برای اطلاع از اینکه لنف ادم در چه قسمت هایی از بدن ظاهر می شود، موارد زیر را مطالعه کنید.

• لنف ادم دست: لنف ادم ممکن است ندرتا دارای دلایل اولیه( ژنتیکی) باشد و به طور شایعتر بصورت ثانویه( بعد از عمل جراحی پستان) رخ می دهد که ممکن است در  بخشی یا کل دست و بازو و یا در تنه ظاهر شود.
• لنف ادم پا: در اندام پا به دلایل اولیه و یا جراحی های لگنی، شکمی، تخمدان، دهانه رحم، گوارشی و یا پروستات ایجاد می شود.
• لنف ادم در سر و گردن: این نوع از لنف ادم نیز به دلایل ژنتیکی و یا جراحی های مربوط به تیروئید و حلق و حنجره ایجاد می شود.

چطور به لنف ادم مبتلا نشویم؟

بنابر اطلاعاتی که در سایت های معتبر، انجمن سرطان آمریکا و انجمن لنفولوژی قابل دسترسی است، حتی پیشگیری اولیه به صورت مطلق، امری نشدنی می باشد و این به این معناست که مجموعه ای از دستورالعمل های پزشکی وجود ندارند که افراد با رعایت آنها اصلا به لنف ادم مبتلا نشوند، اما توصیه هایی وجود دارند که احتمال ابتلا را کم می کنند. با دکتر شهپر حقیقت متخصص لنفوتراپی همراه باشید تا راهکارهایی را برای پیشگیری از لنف ادم بیاموزید و به دوستان خود نیز آموزش دهید.

این توصیه ها برای افرادی که جراحی پستان انجام داده اند( پیشگیری از لنف ادم دست) و افرادی که جراحی های لگنی و شکمی داشته اند(پیشگیری از لنف ادم پا) مناسب هستند. خانم دکتر حقیقت با ارائه یک تقسیم بندی ساده و مدرن که قصد داریم با شما به اشتراک بگذاریم، این توصیه های پزشکی را در سه گروه دسته بندی کرده است.

1. جلوگیری از آسیب:

در این بخش افرادی که جراحی انجام داده اند موظفند تا از هرگونه آسیب به عضوی که در معرض و خطر ابتلا به لنف ادم است، دوری کنند. برای مثال برای پیشگیری از مبتلا شدن به لنف ادم پا، ورزشکاران باید از دویدن زیاد و یا فعالیت هایی که به این ناحیه فشار زیاد وارد می کند، خودداری کنند. علاوه بر این در خانم هایی که جراحی سرطان پستان انجام داده اند، ورزش هایی همانند والیبال حرفه ای که خستگی زیادی در دست ها ایجاد می کند، احتمال بروز لنف ادم دست را افزایش می دهد. همچنین فعالیت های شدیدی که منجر به آسیب های بافتی می شوند همانند بریدگی، خون گیری از بافت در معرض خطر و جا به جا کردن اشیا سنگین همگی باعث ظهور انواع لنف های ادمی در بدن می شوند. جالب است که بدانید این نظریه که پوشیدن لباس های تنگ باعث لنف ادم می شوند، نظریه ای است که از لحاظ پزشکی تایید نشده است و لباس های تنگی که آزارنده نباشند تقریبا بی خطر هستند، اما پزشکان توصیه می کنند که افراد باید استفاده از زیورآلات تنگ همانند گردنبند، النگو، ساعت و انگشتر را در هنگام خواب برای خود منع کنند.

2. جلوگیری از خستگی:

از انجام کارهای تکراری خودداری کنید. برای مثال کارهایی که مربوط به کامپیوتر و تایپ هستند اگر به طور مداوم طی چندین ساعت متوالی بدون رفع خستگی انجام شود، ریسک ابتلا به لنف ادم را به طور قابل توجهی افزایش می دهد. علاوه بر این خانم های خانه دار نیز نباید در انجام کارهای خانه افراط داشته باشند. برای مثال تمیزکاری و نظافت مداوم منزل بدون رفع خستگی عامل اساسی در ابتلا به لنف ادم در خانم های خانه دار است. همانطور که ورزش زیاد از حد نه تنها حافظ سلامتی نیست و آن را تحدید می کند، باید بدانید که کار مداوم در هر زمینه ای اگر با استراحت همراه نباشد، تبدیل به عاملی خطریی  برای  ایجاد بیماری می شود و جالب تر اینکه بی خوابی و کم خوابی مداوم نیز می تواند منجر به خستگی های عضلانی شدید در طول روز شوند که همگی اینها در نهایت باعث ایجاد یا تشدید بیماری لنف ادم  می شوند.

3. مراقبت از عضو:

مراقبت از عضو به این معنا است که به بهبود وضعیت لنفابی بدن کمک کنید. برای مثال ماساژهای ملایم روزانه روی اندام هایی مانند بازوها و یا پاها که توسط خود افراد قابل اجرا هستند را انجام دهید. ورزش های روزانه که توسط مربی های ورزشی و پزشک لنفولوژیست در باشگاه و یا محیط خانه قابل اجرا هستند نیز می توانند در پیشگیری و یا بهبود بیماری به افراد کمک کنند. دقت کنید که اقدامات پیشگیرانه غلط می توانند به راحتی عارضه ایجاد کنند. مشاوره با افرادی که در زمینه لنفولوژی تخصص دارند می تواند در شناسایی صحیح اصول مراقبت از اندام به شما کمک کند. در زمینه مراقبت از عضو، محافظت از پوست نیز عاملی حیاتی و تعیین کننده است. افرادی که دارای پوست خشک هستند باید از لوسیون های مرطوب کننده به خصوص در نواحی که مستعد ابتلا به لنف ادم هستند، استفاده کنند. هرگونه خراش، بریدگی و علائم سلولیتی باید جدی گرفته شوند و با پزشک در میان گذاشته شوند.

مواردی که انجمن علمی آمریکا به آنان تاکید کرده است

برای جلوگیری از احتمال ابتلا به بیماری لنف ادم توصیه های زیر را که توسط انجمن لنفولوژی آمریکا تایید شده اند، جدی بگیرید.

• کنترل های منظم پزشکی داشته باشید.
• علائم جدید و غیرعادی که به تازگی در بدن شما به وجود آمده است را به پزشک گزارش دهید.
• کنترل وزن داشته باشید و سعی کنید وزن‌تان را در ایده‌آل ترین حالت ممکن نگه دارید.
• ورزش روزانه و مداوم را در برنامه خود قرار دهید.
• از هرگونه عارضه بافتی همانند سوختگی، بریدگی، ضربه و صدمه رساندن به پوست خودداری کنید.
• از تزریق هر ماده خارجی از جمله واکسن و یا خون گیری از بافت در معرض لنف ادم بپرهیزید.
• از گرم کردن عضو در معرض خطر بپرهیزید.
• درباره علائم سلولیتی مطالعه کنید و در صورت مشاهد آن به پزشک معالجتان مراجعه کنید.

در بیماران مبتلا به لنف ادم، تجمع مایع لنف باعث ایجاد تورم شده و فشار غیرطبیعی به عضلات و مفاصل تحمیل می کند؛ لذا یکی از مشکلات رایجی که در اکثر بیماران مبتلا به لنف ادم مشاهده می شود، اختلالات اسکلتی-عضلانی است. این نوع اختلالات ممکن است به مرور زمان شدت بیشتری پیدا کرده و منجر به ایجاد ناراحتی های حرکتی در فرد شوند. از این رو، لازم است در طول روند درمان بیماری لنف ادم، مشکلات ناشی از اختلالات عضلانی-اسکلتی نیز درمان گردند. با توجه به این توضیحات پیشنهاد میکنیم که حتما مقاله فیزیوتراپی در لنف ادم رو مطالعه بفرمایین.