یکی از مهم ترین مراحل درمان لنف ادم، استفاده از بانداژ، جوراب و آستین کشی به صورت دوره ای است. در واقع، بیمار تا زمانی که در کلینیک بستری است، تحت نظارت مستقیم پزشک لنفولوژی، از درمان های تخصصی شامل ماساژ و بانداژ استفاده می کند.
اما پس از ترخیص از کلینیک لازم است درمان خود را در منزل ادامه دهند. فرایند درمان لنف ادم در منزل، شامل بانداژ کردن اصولی، استفاده از جوراب یا آستین کشی می شود.
نحوه استفاده از تجهیزات یاد شده در فاز حاد و فاز نگهدارنده، بر نتیجه حاصل از درمان لنف ادم تاثیر بسزایی خواهد داشت. بر اساس نظر پزشکان لنفولوژی معتبر از جمله دکتر شهپر حقیقت لازم است افراد به صورت روزانه از جوراب یا آستین کشی استفاده کرده و شب ها را به بانداژ اختصاص دهند.
در این میان، ممکن است سوالاتی در مورد نحوه استفاده و نگهداری از آستین، جوراب و بانداژ کشی به وجود بیاید. برای مثال، تا چه زمانی می توان از آستین، جوراب و بانداژ کشی استفاده کرد؟ همچنین، نحوه نگهداری از آستین، جوراب و بانداژ کشی چگونه است؟ هر یک از این وسایل برای چه مدت زمانی قابل استفاده هستند؟ در چه صورتی جوراب یا آستین کشی باید تعویض شود؟
در این مقاله قصد داریم به صورت تخصصی به این سوالات پاسخ دهیم. توجه به نحوه استفاده و نگهداری از آستین، جوراب و بانداژ کشی، نقش بسزایی در پیشبرد فرایند درمان لنف ادم خواهد داشت.
طول عمر آستین، جوراب و بانداژ کشی چقدر است؟
هر یک از تجهیزات درمانی که برای درمان لنف ادم مورد استفاده قرار می گیرند، طول عمر مشخصی دارند. در صورتی که این تجهیزات و پوشش ها، کیفیت خود را از دست دهند، نمی توان اثربخشی درمانی مناسبی از آن ها انتظار داشت. مهم ترین نکته در بررسی میزان کیفیت آستین، جوراب و بانداژ کشی خاصیت کشسانی آن ها خواهد بود.
به طور کلی، مدت زمان مفید استفاده از تجهیزات درمانی لنف ادم شامل آستین و جوراب کشی و همچنین بانداژ ۶ ماه تخمین زده می شود. اما این مدت زمان می تواند برای افراد مختلف، متفاوت باشد.
اصلی ترین فاکتور برای بررسی کیفیت تجهیزات درمانی لنف ادم، میزان قدرت کشسانی آن ها است. در واقع، در بسیاری از موارد ممکن است پس از گذشت ۶ ماه، وسایل یاد شده همچنان خاصیت کشسانی خوبی داشته و برای درمان مناسب باشند.
از سوی دیگر، این امکان وجود دارد که پیش از اتمام مدت زمان ۶ ماه، پوشش های یاد شده قدرت کششی خود را از دست داده باشند. برای مثال، گاهی شدت ورم به اندازه ای است که بانداژ پس از مدت کوتاهی، دچار تغییر شکل شده و خاصیت کشسانی خود را از دست می دهد. در چنین شرایطی لازم است در اسرع وقت بانداژ خود را با یک بانداژ جدید جایگزین کنید. در هر صورت، معیار تعویض آستین، جوراب و بانداژ کشی، توجه به میزان کشش آن ها خواهد بود.
نگهداری از بانداژ در درمان لنف ادم چگونه است؟
به جرات می توان گفت که اصلی ترین نقش در درمان لنف ادم را بانداژ ایفا می کند. به همین دلیل نیز مراقبت از آن اهمیت ویژه ای دارد. برای مثال، بانداژ مورد استفاده باید پس از یک تا دو روز، با آب سرد و ترجیحا با دست شست و شو داده شود. بهتر است برای شست و شوی بانداژ از یک مایع شست و شو مانند شامپو بچه و شوینده های خنثای دیگر استفاده شود.
این نکته را در نظر داشته باشید که به کار بردن پودر رختشویی برای شست و شوی بانداژ به هیچ عنوان توصیه نمی شود. زیرا نفوذ پودر بین بافت های بانداژ، باعث از بین رفتن خاصیت کشسانی بانداژ می شود. همچنین، در صورتی که پودر رختشویی به طور کامل آبکشی نشده باشد، ممکن است در ناحیه تحت درمان حساسیت ایجاد نماید.
شست و شوی بانداژ با آب سرد و لوله کردن بانداژ خشک شده پس از شست و شو، باعث می شود تا مجددا خواص کشسانی آن باز گردد.
شست و شوی بانداژ به صورت دوره ای و منظم به حفظ بهداشت پوست نیز کمک می کند. در صورت عدم استفاده از بانداژهای تمیز، سطح پوست ناحیه تحت درمان ممکن است به مرور زمان دچار حساسیت، سوزش و حتی التهاب شود.
در مواردی که در اثر از بین رفتن خواص کشسانی بانداژ، ناچار به تعویض آن ها هستید، بهتر است بانداژهای جدید با خاصیت کشسانی کامل را در تماس مستقیم با ناحیه مورد نظر استفاده کنید.
در لایه های بعدی می توانید بانداژهای قدیمی تر که خاصیت کشسانی کمتری دارند را به کار ببرید. این مساله، اثربخشی بانداژ جدید بر کنترل لنف ادم را بیشتر می کند. بنابراین برای افرادی که لنف ادم های شدید دارند، رعایت این نکته از اهمیت بیشتری برخوردار است.
معمولا در مراجعه به یک پزشک لنفولوژی مجرب، تمامی موارد مربوط به سلامت آستین، جوراب و بانداژ کشی بررسی می شود. در واقع، استفاده از تجهیزات درمانی بی کیفیت باعث می شود تا روند درمانی لنف ادم تا حدودی با اختلال مواجه شود و یا سرعت قبل را نداشته باشد. بنابراین لازم است یک پزشک لنفولوژی با بررسی و معاینه ناحیه تحت درمان، میزان اثربخشی آستین، جوراب و بانداژ کشی را بررسی نماید.
مدت زمان استفاده از جوراب و آستین کشی چقدر است؟
امروزه جوراب ها و آستین های کشی که برای کنترل لنف ادم مورد استفاده قرار می گیرند، با برندهای مختلفی در بازار یافت می شوند. بر اساس نوع برند و کیفیت ساخت آستین، جوراب و بانداژ کشی، عمده این محصولات به مدت چهار تا شش ماه قابل استفاده هستند. علت نیاز به تعویض آستین، جوراب و بانداژ کشی پس از این مدت زمان به دو فاکتور بستگی دارد:
⦁ از بین رفتن خاصیت کششی این تجهیزات و کاهش بازدهی آن ها
⦁ تغییر سایز دست یا پا در اثر تغییر شدت ورم که در این صورت باید مجددا شدت ورم دست و پا اندازه گیری شود
البته این نکته را در نظر داشته باشید که نحوه مراقبت از تجهیزات یاد شده، نقش موثری در حفظ کیفیت آن ها خواهد داشت. شست و شوی مرتب با آب سرد و شوینده مناسب به حفظ خاصیت کشسانی جوراب و آستین کمک می کند.
همچنین، بهتر است این پوشش های کشی با دست شسته شوند تا آسیب های ناشی از شست و شو به حداقل برسد.
شست و شوی مرتب جوراب و آستین کشی به دلیل استفاده از برخی پمادها و کرم ها و یا جذب پوست های مرده به آن ها اهمیت بسیاری دارد. زیرا عدم رعایت بهداشت در نواحی تحت درمان، منجر به ایجاد حساسیت سوزش و خارش ناحیه آسیب دیده خواهد شد.
به این ترتیب، بهتر است تجهیزات کششی مورد استفاده برای درمان لنف ادم، به صورت یک روز در میان به خوبی شست و شو داده شوند.
چرا شست و شوی آستین، جوراب و بانداژ کشی بر طول عمر آن اثر دارد؟
تجهیزات کشسانی که برای درمان و کنترل لنف ادم مورد استفاده قرار می گیرند، از الیاف لاکرا ساخته می شوند. به همین دلیل، پس از استفاده از آستین، جوراب و بانداژ کشی، این محصولات شکل بافت تحت درمان را به خود می گیرند. شست و شوی پوشش های یاد شده، آن ها را مجددا به حالت اولیه بر می گرداند.
به این ترتیب، فشار مورد نیاز برای هر نقطه تنظیم شده و اثربخشی آستین، جوراب و بانداژ کشی حفظ می شود. بهترین بازه زمانی برای شست و شوی پوشش های کشسانی عمدتا ۲ تا ۳ بار در هفته خواهد بود.
برای افرادی که شدت ورم لنف ادم در اندام آن ها کم است، پوشش های آستین، جوراب و بانداژ کشی می توانند تا یک سال نیز دوام داشته باشند. البته مراجعه به پزشک لنفولوژی و مشورت با او برای تعیین زمان تعویض آستین، جوراب و بانداژ کشی به تصمیم گیری در این باره کمک می کند.
گاهی از نظر پزشک معالج لازم است بیمار از آستین، جوراب و بانداژ کشی با اندازه های جدیدی استفاده کند. برای مثال، ممکن است شدت ورم کمتر یا بیشتر از مراجعات قبل شده باشد. بنابراین پزشک به بیمار توصیه می کند تا از آستین، جوراب و بانداژ کشی متناسب با وضعیت جدید استفاده کند.
حتی گاهی ممکن است پوشش مورد استفاده بیمار، اثرات منفی بر ناحیه تحت درمان گذاشته باشد. در چنین شرایطی نیز تعویض جوراب آستین و بانداژ کشی به بیمار توصیه می شود.
یکی دیگر از مواردی که می تواند بر کیفیت و طول عمر آستین، جوراب و بانداژ کشی تاثیرگذار باشد، نحوه استفاده از این پوشش های کشسانی است. الیاف به کار برده شده در ساخت این گونه تجهیزات درمانی لنف ادم، بسیار ظریف بوده و با کمترین مقدار الیاف مصنوعی تولید می شوند.
به همین دلیل، برای استفاده از آن باید نهایت دقت را به عمل آورد. افرادی که قصد پوشیدن آستین، جوراب و بانداژ کشی را دارند بهتر است از دستکش های نخی استفاده کنند. این کار مانع از آسیب رسیدن به بافت پوشش های کشی خواهد شد
استفاده از آستین و جوراب کشی در آغاز اختلال لنف ادم راهکار مناسبی است؟
با ایجاد لنف ادم لازم است فرد در اسرع وقت به یک پزشک لنفولوژی معتبر و مجرب مراجعه نماید. استفاده خودسرانه از آستین، جوراب و بانداژ کشی به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
در واقع، یک فرد مبتلا به لنف ادم باید بر اساس نظر پزشک خود، درمان های اولیه را آغاز کند. در گام های بعد، بنا بر صلاحدید پزشک و درمانگر لنف ادم، شخص می تواند از تجهیزات کشسانی یاد شده استفاده کند.
البته در مواردی ممکن است استفاده از جوراب های کشی با فشارهای خیلی کم برای پیشگیری از ایجاد ادم و کاهش خستگی بیمار مناسب باشد. اما برای پیشگیری از لنف ادم دست تنها باید تحت نظر پزشک لنفولوژی و بر اساس تجویز وی از تجهیزات یاد شده استفاده نمود.
از نظر دکتر شهپر حقیقت، استفاده از جوراب و آستین کشی در زمان غیر مناسب، نه تنها به درمان بیمار کمک نمی کند، حتی ممکن است اثرات مخربی نیز بر بافت آسیب دیده داشته باشد. این مساله به طور خاص در افرادی که با بیماری های تهاجمی مانند سرطان پستان روبرو بوده اند، اهمیت بیشتری خواهد داشت.
این نکته را در نظر داشته باشید که پوشیدن جوراب و آستین به هیچ عنوان راهکار درمانی برای رفع لنف ادم به حساب نمی آید. بلکه استفاده از این تجهیزات کشسانی تنها برای کنترل و مدیریت فرایند درمان خواهد بود. فرد مبتلا به لنف ادم ابتدا باید درمان های تخصصی را زیر نظر پزشکان لنفولوژی مجرب آغاز کرده و در ادامه فرایند درمان خود، از این تجهیزات استفاده نماید.
در اصل، فشاری که از جانب آستین، جوراب و بانداژ کشی به ناحیه تحت درمان اعمال می شود، به اندازه ای نیست که بتواند به تخلیه مایع لنف جمع شده در بافت کمک کند. در نتیجه، ابتدا باید مایع لنف از طریق ماساژهای تخصصی و بانداژهای حرفه ای هدایت شده و سپس برای حفظ نتیجه درمان، از آستین، جوراب و بانداژ کشی استفاده شود.
از کجا می توان آستین، جوراب و بانداژ کشی تهیه کرد؟
با توجه به اینکه باندهای مورد استفاده برای افراد مبتلا به لنف ادم با بانداژهای معمول تفاوت دارند، بنابراین این نوع محصولات را نمی توان از هر داروخانه ای تهیه نمود. بهترین مکان برای مراجعه و خرید انواع باندهای کشی، داروخانه هایی هستند که در مجاورت مراکز لنفوتراپی قرار دارند.
کلمات کلیدی: آستین، جوراب و بانداژ کشی، نگهداری از آستین، جوراب و بانداژ کشی
منبع: پنجشنبه گپ دکتر شهپر حقیقت
