علت ورم پا در بیماران سرطانی چیست؟

علت لنف ادم پا در بیماران سرطانی

عارضه ورم پا یا لنف ادم پا یکی از رایج ترین حالت هایی است که در بیماران سرطانی مشاهده می شود. البته بروز ورم یا لنف ادم در نواحی دیگر بدن مانند دست ها، صورت، شکم و بازوها نیز رخ می دهد. با این حال، رایج ترین نوع ورم در بیماران مبتلا به سرطان های ناحیه شکم و لگن، ورم پا است. ادم پا در بیماران سرطانی در اثر تجمع بیش از حد مایع در داخل بدن ایجاد می شود. ابتلا به ورم پا در بیماران سرطانی در هر مرحله از این بیماری می تواند رخ دهد.

در این مقاله قصد داریم به بیان جزئیات مربوط به ورم پا در بیماران سرطانی بپردازیم. در نهایت، خواهیم دید که برای درمان لنف ادم پا ناشی از سرطان چه باید کرد.

لنف ادم چیست؟

لنف ادم به حالتی اطلاق می شود که در اثر تجمع بیش از حد مایعات در آب میان بافتی، عضو مربوطه بزرگ و متورم می شود. این حالت عمدتا پس از جراحی یا شیمی درمانی در بیماران سرطانی به چشم می خورد. برای مثال، لنف ادم پا در بیماران مبتلا به سرطان دهانه رحم، مثانه، پروستات یا سیستم گوارشی ممکن است رخ دهد.

ابتلا به ورم پا، چه در زمان ابتلا به بیماری و چه پس از شیمی درمانی، می تواند رخ دهد. همچنین، مصرف برخی داروها و مشکلات تغذیه ای نیز می توانند منجر به تشدید این ورم شود.

مطالعه بیشتر: علت ورم بدن بعد از عمل جراحی چیست؟

لنف ادم چیست؟

علائم ورم پا در بیماران سرطانی چیست؟

ورم پا در بیماران سرطانی با علائم مشخصی بروز می کند. البته ممکن است این علائم در افراد مختلف متفاوت باشند. با این حال، رایج ترین علائم لنف ادم پا در بیماران سرطانی عبارتند از:

  • تورم در انگشتان و پشت پاها، مچ پا و ساق پاها
  • سنگین شدن یک یا هر دو پا
  • عدم انعطاف کافی در مفاصل پاها مانند مچ پا، زانو و انگشتان
  • تغییر سایز بدن به طوری که امکان استفاده از لباس های قبل وجود نداشته باشد
  • پف کردن پوست پا به طوری که پس از فشار دادن، فرو رفته به نظر برسد
  • براق شدن پوست پا
  • سفتی عضلات و پوست پا

به طور کلی، ایجاد تورم ناگهانی در قسمتی از بدن و پاها و تشدید تدریجی آن می تواند برای افراد مبتلا به سرطان، آزاردهنده باشد. در مواردی که ورم پا در بیماران سرطانی به حالت شدیدی برسد، ممکن است اِدم به سمت نواحی تناسلی یا شکمی، نیز انتقال پیدا کند. اغلب این بیماران دچار افزایش وزن ناگهانی نیز می­شوند.

مشاهده یک یا چند مورد از علائم بالا می تواند نشان دهنده ابتلا به ورم پا یا لنف ادم پا باشد. بیماران سرطانی که در دوران بهبودی این بیماری قرار دارند، با مشاهده هر یک از این علائم باید حتما به پزشک خود مراجعه نمایند. البته لازم است به این نکته توجه کنید که درمان لنف ادم در هر حالتی باید بر اساس تشخیص صحیح یک پزشک لنفولوژیست ماهر و مجرب و زیر نظر وی انجام گیرد. به همین دلیل، معمولا برای درمان ورم پا در بیماران سرطانی، همکاری پزشک معالج با یک پزشک لنفولوژیست ضرورت پیدا خواهد کرد.

علائم ورم پا در بیماران سرطانی

علت لنف ادم پا در بیماران سرطانی چیست؟

لنف ادم پا یا ورم پا در بیماران سرطانی به دلایل مختلفی می تواند ایجاد گردد. در ادامه به توضیح برخی از علل ورم پا در این بیماران می پردازیم.

ابتلا به سرطان های خاص

بروز ورم پا در بیماران سرطانی مبتلا به انوع خاصی از این بیماری، محتمل تر است. بیماران مبتلا به سرطان مثانه و کلیه، سرطان دهانه رحم یا تخمدان و یا سرطان پروستات، بیش از دیگران در معرض ابتلا به لنف ادم پا پس از سرطان قرار دارند.

انجام شیمی درمانی

مصرف برخی از داروهای شیمی درمانی مانند سیس پلاتین و پاکلی­تاکسل و علی الخصوص رادیوتراپی ناحیه لگن، امکان ابتلا به ورم پا در بیماران سرطانی را افزایش خواهد داد. به طور کلی، لنف ادم پا از عوارض شایع جراحی های ناحیه لگن و خارج کردن غدد لنفاوی، شیمی درمانی و رادیوتراپی به حساب می آید.

مصرف انواع دارو

گاهی پزشک معالج داروهایی را برای بیماران مبتلا به سرطان تجویز می کنند که مصرف آن ها می تواند با بروز ورم پا در بیماران سرطانی همراه شود. برخی از این داروها عبارتند از:

  • داروهای استروئیدی
  • درمان های هورمونی جایگزین
  • داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ناپروکسن و ایبوپروفن
  • داروهای مرتبط با فشار خون

از آنجا که تجویز بسیاری از داروهای فوق بعلت وجود بیماری های زمینه ای می­باشد، قطع مصرف یا کاهش آنها امکان­پذیر نمی ­باشد، لذا مراقبت صحیح از اندامها جهت کاهش ادم به همراه مصرف داروه های مذکور قویا تاکید می­شود. یکی دیگر از علل لنف ادم پا در بیماران سرطانی، مشکلات تغذیه ای خواهد بود. در صورتی که سطح پروتئین خون از مقدار استاندارد آن کمتر باشد، بروز ادم پا محتمل خواهد بود. زیرا کم شدن میزان پروتئین موجود در گردش خون باعث نشت مایع از داخل رگ های خونی به بافت های مجاور خواهد شد.

نداشتن تحرک کافی

در یک انسان سالم نیز نداشتن تحرک کافی می تواند ورم بدن را در پی داشته باشد. پس طبیعی است که بیماران مبتلا به سرطان که تحرک آن ها کاهش پیدا می کند، بیش از حالت عادی در معرض ابتلا به ورم پا قرار گیرند. از سویی کاهش متابولیسم پایه این افراد در اثر داروهای مصرفی نیز نیز موجب تشدید این ادم و افزایش وزن می­شود.

انجام ورزش باعث پمپاژ مایع اضافی به قلب شده و از تجمع آن ها در پا جلوگیری به عمل می آورد. در نتیجه، با فعالیت بدنی منظم می توان از بروز ورم پا در بیماران سرطانی تا حد زیادی پیشگیری نمود.

بیماری های متفرقه

وجود برخی مشکلات سلامتی در افراد مبتلا به سرطان می تواند منجر به ورم پا گردد. مشکلات کلیوی، کم کاری تیروئید یا اختلالات قلبی عروقی از جمله مواردی هستند که منجر به بروز ورم پا در بیماران سرطانی خواهند شد.

لخته شدن خون به هر دلیلی می تواند عامل بروز لنف ادم پا باشد. همچنین، آسیب به غدد لنفاوی یا مسیرهای گردش لنف در حین انواع جراحی نیز از علل اصلی ابتلا به ورم پا در بیماران سرطانی به حساب می آید.

علت ورم پا در بیماران سرطانی

برای تشخیص ورم پا در بیماران سرطانی چه باید کرد؟

با اینکه بروز علائم اولیه ورم پا در بیماران سرطانی می تواند نشان دهنده ابتلا به این اختلال باشد، با این حال تشخیص دقیق تر آن باید توسط یک پزشک لنفولوژیست مجرب انجام گیرد. از نظر دکتر شهپر حقیقت، پزشک لنفولوژیست شناخته شده در تهران، اختلال لنف ادم پا یا هر عضو دیگر بدن، باید در اسرع وقت تشخیص داده شود. زیرا تشخیص زودهنگام ورم پا در بیماران سرطانی به درمان راحت تر و سریع تر آن کمک خواهد کرد. در عین حال عدم تشخیص صحیح و بموقع آن از سایر بیماری های مشابه، ممکن است فرصت طلایی درمان بیماری های را از بین ببرد.

این در حالی است که اگر تشخیص لنف ادم پا در بیماران سرطانی دیرتر از از موعد انجام گیرد، عوارض شدیدتری مانند فراگیر شدن لنف ادم در کل بدن و ایجاد فیبروز پوستی را در پی خواهد داشت. مسلما هر چه عوارض ناشی از لنف ادم بیشتر و شدیدتر باشد، درمان آن پیچیده تر، زمانبرتر و پرهزینه تر خواهد بود.

روش های کاهش ورم پا در بیماران سرطانی کدامند؟

با اینکه ابتلا به ورم پا در بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان امری اجتناب ناپذیر است، با این حال، از نظر دکتر شهپر حقیقت، انجام برخی مراقبت ها می تواند از ایجاد یا تشدید ورم پا جلوگیری نماید. برخی از روش های کاهش ورم پا در این بیماران عبارتند از:

  • تنظیم داروها
  • بهبود تغذیه و دریافت مشاوره­های کاهش وزن علمی
  • انجام تمرینات مناسب برای درمان ورم پا در بیماران سرطانی، زیر نظر یک لنفوتراپیست معتبر و مجرب
  • کاهش مصرف نمک
  • بالا نگه داشتن پاها در هنگام نشستن یا دراز کشیدن
  • پرهیز از ایستادن طولانی مدت یا نشستن با پاهای روی هم
  • استفاده از جوراب های کشی مخصوص
  • پوشیدن لباس و کفش گشاد
  • انجام فیزیوتراپی و کاردرمانی اصولی در صورت وجود اختلالات عضلانی-اسکلتی همراه

در صورتی که به هر دلیل ورم پا ایجاد شده باشد، جهت جلوگیری از محدودیت های حرکتی و تشدید ادم، لازم است هر چه زودتر فرد مورد مشاوره پزشک لنفولوژیست قرار گیرد و در صورت نیاز درمان تخصصی آن یعنی روش «احتقان زدایی ترکیبی» یا CDT (Complex Decongestive Therapy) انجام شود.

چرا باید لنف ادم را درمان کرد؟ علت اهمیت درمان لنف ادم در مراحل اولیه بروز اختلال چیست؟ لنف ادم در اکثر افراد با ایجاد یک ورم خفیف و درد ملایم در دست یا پا آغاز می شود. در صورتی که این ورم مدیریت و درمان گردد، از پیشرفت آن جلوگیری به عمل آمده و عوارض جدی برای بیمار نخواهد داشت. اما اگر ورم خفیف به وجود آمده به حال خود رها شده و تحت درمان قرار نگیرد، عملکرد عضو مبتلا دچار اختلال خواهد شد. برای اطلاعات بیشتر در این رابطه، پیشنهاد میکنم که حتما مقاله درمان لنف ادم رو مطالعه بفرمایین.

دکتر شهپر حقیقت

دکتر شهپر حقیقت

دکتر شهپر حقیقت، پزشک، MPH،  PhD و لنفوتراپیست و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سرطان پستان جهاد دانشگاهی می باشند

مقالات مرتبط

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *