لنف ادم در دوران بارداری: راه های مدیریت لنف ادم در بارداری

مادران باردار مبتلا به لنف ادم، در کنار هیجان و شادی از انتظار آمدن نوزادشان، ممکن است با نگرانی‌هایی درباره روند بارداری خود روبه‌رو شوند. سوالاتی مانند: “آیا علائم من در دوران بارداری بدتر خواهد شد؟”، “آیا می‌توانم درمان‌های جاری خود را ادامه دهم؟”، “این وضعیت چه تأثیری بر نوزاد خواهد داشت؟” و “آیا بیماری من می‌تواند به فرزندم منتقل شود؟” معمولاً ذهن این مادران را درگیر می‌کند.

از طرف دیگر بارداری با تغییرات هورمونی، افزایش وزن و فشار مضاعف بر سیستم گردش خون، می‌تواند بر وضعیت سیستم لنفاوی مادر باردار تاثیر گذاشته و در برخی مواقع موجب بروز تورم در بدن، یا تشدید علائم لنف ادم شود! اما خوشبختانه تجربه نشان داده، که بسیاری از زنان مبتلا به این عارضه، با رعایت نکات مراقبتی و مشاوره با تیم درمانی، قادرند بارداری سالم و موفقی داشته باشند.

این مقاله به بررسی تأثیر لنف ادم در دوران بارداری، چالش‌های پیش رو و راهکارهای مدیریت آن می‌پردازد تا اطلاعاتی جامع و کاربردی در اختیار مادران باردار قرار دهد.

تغییرات سیستم لنفاوی در دوران بارداری

در دوران بارداری، بدن همه زنان – چه با لنف‌ادم و چه بدون آن – دچار تغییرات بزرگی می‌شود. حجم خون و مایعات بدن تا حدود ۵۰ درصد بیشتر می‌شود و قلب و رگ‌ها باید خون بیشتری را پمپاژ کنند. این تغییرات از همان هفته‌های اول بارداری آغاز می‌شوند و وقتی با رشد رحم، جفت و جنین همراه می‌شوند، فشار زیادی روی رگ‌ها، بافت‌ها و پاها وارد می‌کنند. همین فشار می‌تواند سیستم لنفاوی را تحت فشار قرار دهد و علائم لنف‌ادم را تشدید کند. به طور کلی علل ایجاد کننده اصلی این تورم در دوارن بارداری به شرح زیر است:

• مایع اضافی تولید شده در دوران بارداری، که سیستم لنفاوی را تحت فشار قرار می‌دهد.
• تغییرات هورمونی در حال وقوع در زمان بارداری (افزایش سطح پروژسترون، استروژن، HCG و پرولاکتین).
• تغییرات در نفوذپذیری عروق که باعث نشت پلاسما و در نتیجه ایجاد ادم می‌شود.
• فشار وزن و اندازه جنین در حال رشد بر عروق و شبکه لنفاوی اندام تحتانی و لگن

در ماه‌های پایانی بارداری، خطر ورم پاها بیشتر می‌شود. برای افرادی که از قبل لنف‌ادم دارند یا مستعد آن هستند، این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. بنابراین باید حواستان به هر نوع ورم جدید یا شدیدتر در پاها باشد. اگر چنین تغییری را دیدید، بهتر است سریع با پزشک یا درمانگر لنف‌ادم مشورت کنید. تیم درمانی می‌تواند برای شما برنامه‌ای شامل استفاده از جوراب یا بانداژ فشاری، ورزش‌های ایمن و رژیم غذایی مناسب تنظیم کند. این کارها کمک می‌کند اثرات بارداری و لنف‌ادم کنترل شود و شما دوران بارداری راحت‌تری را تجربه کنید.

تاثیر بارداری بر لنف ادم

آیا لنف ادم در دوارن بارداری بدتر می‌شود؟ بارداری می‌تواند به دلیل تغییرات هورمونی، افزایش وزن، و فشار ناشی از رشد جنین، فیلتراسیون لنفاوی را افزایش داده و به تشدید لنف ادم منجر شود.علاوه بر این، کاهش تحرک و محدودیت در استفاده از برخی روش‌های درمانی، مانند بانداژهای فشاری، می‌تواند مدیریت لنف ادم را در دوران بارداری چالش‌برانگیز کند.

با این وجود، همکاری با پزشکان متخصص و استفاده از روش‌های مناسب، مانند برنامه‌های مراقبتی هدفمند و ورزش مناسب، می‌تواند به کنترل علائم و کاهش اثرات آن کمک بسزایی داشته باشد. بنابراین، اگرچه خطر تشدید لنف ادم وجود دارد، اما با توجه به مراقبت‌های مناسب، می‌توان بارداری موفقی را پشت سر گذاشت.

آیا بارداری با وجود لنف ادم ممکن است؟

خوشبختانه لنف ادم مانعی برای بارداری نیست و حتی باوجود این عارضه هم می‌توان باردار شد. هرچند بهتر است ابتدا لنف ادم را درمان کرده و سپس برای بارداری اقدام کنید؛ اما به هرحال ابتلا به این بیماری نباید مانعی برای مادر شدن شما باشد. با مشاوره منظم با پزشک و رعایت مراقبت‌های لازم، می‌توانید حتی با وجود لنف ادم هم، باردار شوید. اگر در دوران بارداری مراقبت‌های ویژه انجام شود، لنف ادم تأثیر منفی بر روند زندگی و بارداری شما نخواهد داشت. با رعایت نکات بهداشتی و درمانی، می‌توان علائم را کنترل کرده و بارداری سالمی را تجربه کرد.

زنان با سابقه لنف ادم قبل از بارداری چه کارهایی باید انجام دهند؟

زنانی که سابقه لنف ادم و قصد بارداری دارند؛ باید قبل از اقدام، یک برنامه مدیریتی پیشگیرانه و جامع را با هماهنگی تیم درمانی خود (شامل متخصص زنان و متخصص لنف) تدوین کنند. این برنامه شامل بهینه‌سازی وضعیت لنف ادم از طریق درمان کامل دکونژستیو(CDT)، شامل تخلیه لنفاوی دستی و استفاده صحیح از بانداژ و پوشاک فشاری، برای به حداقل رساندن تورم موجود است. همچنین، رسیدن به وزن سالم از طریق رژیم غذایی متعادل و کم‌نمک و انجام ورزش‌های منظم (مانند شنا یا پیاده‌روی) برای بهبود گردش لنف، از اقدامات حیاتی است. این آمادگی به کنترل بهتر لنف ادم در دوران بارداری کمک شایانی می‌کند.

علاوه بر این، مراقبت دقیق از پوست برای جلوگیری از عفونت (سلولیت) که می‌تواند وضعیت را وخیم‌تر کند، ضروری است. زنان باید در مورد چگونگی تاثیر تغییرات هورمونی و فیزیکی حاملگی بر وضعیتشان آگاهی کسب کرده و راهکارهای عملی مانند اصلاح وضعیت خوابیدن و استفاده از لباس‌های مناسب را تمرین کنند.

برنامه‌ریزی دقیق و کنترل بیماری قبل از concepion، کلید اصلی برای کاهش ریسک تشدید لنف ادم در دوران بارداری و همچنین مدیریت موثرتر لنف ادم در بارداری است و به داشتن یک دوره حاملگی سالم‌تر و با استرس کمتر، کمک می‌کند. اطمینان از مناسب بودن و در دسترس بودن پوشاک فشاری جدید قبل از بارداری نیز از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا این امر مدیریت لنف ادم در بارداری را تسهیل می‌بخشد.^{lymphoedema and pregnancy}

احتمال انتقال لنف ادم از مادر به جنین

بدون شک این احتمال صفر نیست! اما احتمال انتقال ژنتیکی لنف ادم به فرزند بسیار پایین است‌؛ این موضوع باعث می‌شود که فرد بتواند بدون هیچ نگرانی اقدام به بارداری کند. در حقیقت، لنف ادم اولیه معمولا یک اختلال  ژنتیکی است که امکان دارد، از مادر به کودک منتقل شود. احتمال انتقال این ژن‌ها به جنین تنها یک تا دو درصد است؛ به همین خاطر اگر فرد مبتلا به لنف ادم مراقبت‌ها را به خوبی انجام دهد، می‌تواند زندگی سالمی را برای خود و جنین، به وجود آورد.

لنف ادم در کودکان معمولاً با نشانه‌های متفاوتی همچون عدم تقارن اندام‌ها، وجود تورم ماندگار، سفتی یا ضخیم شدن پوست، احساس سنگینی یا کاهش تحرک اندام و عفونت‌های پوستی مکرر ظاهر می‌شود و تشخیص زودهنگام آن می‌تواند به مدیریت بهتر و پیشگیری از عوارض طولانی‌مدت کمک کند. این دانش به خانواده‌ها امکان می‌دهد با اطمینان و آمادگی بیشتری سلامت کودک خود را دنبال کنند.

برای مدیریت لنف ادم و تمایز آن از چاقی، روش‌های متفاوتی مانند کامپرشن تراپی (بانداژهای فشاری)، ماساژ، و استفاده از جوراب یا آستین‌های کشی تخصصی پیشنهاد می‌شود. در مورد اضافه وزن، مشاوره تغذیه علمی و افزایش فعالیت بدنی بهترین راهکار برای کنترل وزن و کاهش فشار اضافی بر سیستم لنفاوی است.

آیا لنف ادم در دوران بارداری بدتر می‌شود؟

بله، این احتمال وجود دارد که لنف ادم در دوران بارداری، بدتر شود یا برای اولین بار بروز کند! همانطور که گفته شده، بارداری مجموعه‌ای از تغییرات فیزیولوژیک و هورمونی را در بدن ایجاد می‌کند که هر کدام می‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر سیستم لنفاوی تاثیر بگذارند و منجر به تشدید علائم شوند. مدیریت صحیح لنف ادم در بارداری برای حفظ کیفیت زندگی مادر بسیار حیاتی است.

1. افزایش حجم خون و مایعات بدن؛ در دوران بارداری حجم خون و مایعات بدن تا ۵۰٪ افزایش می‌یابد. این افزایش فشار بیشتری بر سیستم گردش خون و لنفاوی وارد می‌کند و در افرادی که سیستم لنفاوی آسیب‌دیده دارند، می‌تواند باعث تشدید تورم و لنف ادم شود.
2. تغییرات هورمونی؛ هورمون‌های پروژسترون و ریلکسین در بارداری باعث شل شدن عروق و بافت‌ها می‌شوند تا بدن برای زایمان آماده شود. این تغییرات نفوذپذیری عروق را بالا می‌برند و نشت مایعات به بافت‌ها افزایش می‌یابد، که کنترل لنف ادم را دشوارتر می‌کند.
3. فشار فیزیکی ناشی از رشد رحم؛ با بزرگ شدن رحم، فشار بر ورید اجوف تحتانی و عروق لنفاوی لگن و شکم افزایش می‌یابد. این فشار بازگشت خون و لنف از پاها را مختل می‌کند و زنان مبتلا به لنف ادم بیشتر در معرض تشدید علائم قرار می‌گیرند.
4. افزایش وزن؛ افزایش وزن دوران بارداری فشار روی مفاصل و مسیرهای لنفاوی پاها را بیشتر می‌کند. چربی اضافی جریان لنف را کند می‌کند و باعث تجمع مایع و تشدید علائم لنف ادم می‌شود.
5. کاهش فعالیت بدنی؛ خستگی و عوارض بارداری می‌تواند فعالیت بدنی را کاهش دهد. انقباض عضلات به حرکت لنف کمک می‌کند؛ کم‌تحرکی باعث تجمع مایع، افزایش تورم و تشدید لنف ادم می‌شود.

توصیه هایی برای مدیریت لنف ادم در بارداری

مدیریت لنف ادم در دوران بارداری تقریبا فرآیندی مشابه با زمان کنترل لنف ادم در حالت طبیعی دارد؛ اگرچه ممکن است دوران بارداری نیاز به توجه بیشتری داشته باشد، زیرا مادر و جنین، هردو با خطرات این بیماری درگیر هستند! هرچند بهتر است ابتدا ورم را کنترل کرده و سپس اقدام به بارداری کنید تا دوران بارداری راحت‌تری داشته باشید. اما با رعایت توصیه های زیر، می توانید از بروز لنف ادم در این دوران جلوگیری کنید و حتی با وجود لنف ادم، بارداری خوبی داشته باشید.

توصیه هایی برای مدیریت لنف ادم در بارداری:

1. روزانه از جوراب‌های فشاری استفاده کنید و در شب پاهای خود را بالا نگه دارید
2. با رعایت توصیه‌های مشاور تغذیه و حفظ وزن مناسب، از تشدید مشکلات لنفاوی در پاها جلوگیری کنید.
3. مصرف نمک را کاهش دهید و از افزایش وزن اضافی که می‌تواند تورم را تشدید کند، خودداری کنید.
4. از آفتاب دوری کنید، زیرا گرما تجمع مایع لنف را افزایش داده و تحمل جوراب‌های فشاری را دشوار می‌کند.
5. خواب و استراحت کافی داشته باشید تا بدن بتواند بهتر با فشارهای بارداری مقابله کند.
6. با انجام بانداژ و مراقبت‌های دقیق در ماه‌های اول، از تشدید تورم در ماه‌های پایانی بارداری پیشگیری کنید.
7. پیاده‌روی یا ورزش روزانه را فراموش نکنید تا گردش خون و سیستم لنفاوی فعال بماند.
8. پیاده‌روی در آب یا ورزش‌های سبک آبی به کاهش درد و کنترل تورم کمک می‌کند.
9. در تمام معاینات پزشکی بارداری شرکت کنید، زیرا این مراقبت‌ها برای سلامت مادر و کودک حیاتی است.
10. با مصرف غذای مناسب، پوشیدن لباس‌های راحت و داشتن فعالیت‌هایی که باعث نشاط شما می‌شود، روحیه خود را حفظ کنید.
11. همواره با پزشک لنفولوژیست خود مشورت کنید تا برنامه‌ای مناسب برای کنترل تورم شامل بانداژ یا تخلیه لنفاوی دستی تنظیم شود.
12. طی بارداری، با مراجعه منظم به لنفولوژیست و هماهنگی بین پزشکان لنفولوژی و زنان، روند بارداری را مدیریت کنید.

چطور تشخیص بدهم که ورم طبیعی بارداری است یا نشانه تشدید لنف ادم؟

تشخیص تفاوت بین ورم طبیعی بارداری و تشدید لنف ادم برای مدیریت صحیح شرایط، بسیار مهم است. ورم طبیعی بارداری (ادم فیزیولوژیک) معمولا متقارن است؛ یعنی هر دو پا یا هر دو دست را به یک میزان درگیر می‌کند. این تورم اغلب خفیف تا متوسط است؛ در پایان روز یا پس از ایستادن طولانی‌مدت بدتر می‌شود و معمولا با استراحت و بالا نگه داشتن پاها بهبود می‌یابد.

پوست در این حالت معمولا نرم باقی می‌ماند و با فشار دادن انگشت، فرورفتگی ایجاد شده (ادم گوده‌گذار) به سرعت به حالت اول بازمی‌گردد. این نوع ورم به ندرت با درد، قرمزی یا احساس سنگینی شدید همراه است و بیشتر در سه ماهه سوم بارداری شایع است.

در مقابل، تشدید لنف ادم در دوران بارداری، ویژگی‌های متمایزی دارد. این نوع ورم نامتقارن است و یک اندام را به طور قابل توجهی بیشتر از دیگری تحت تاثیر قرار می‌دهد (مگر اینکه لنف ادم از قبل در هر دو اندام وجود داشته باشد). تورم ناشی از لنف ادم، اغلب با احساس سنگینی، سفتی، درد و کشیدگی در پوست همراه است. با پیشرفت لنف ادم در بارداری، پوست ممکن است سفت‌تر و ضخیم‌تر شود (فیبروز) و ادم از حالت گوده‌گذار به غیر گوده‌گذار تغییر کند؛ یعنی با فشار انگشت، فرورفتگی ایجاد نمی‌شود یا به کندی پر می‌شود.

مهم‌تر از همه، این تورم به سادگی با استراحت و بالا نگه داشتن اندام از بین نمی‌رود و برای کنترل آن نیاز به اقدامات درمانی مشخص مانند پوشاک فشاری و تخلیه لنفاوی دستی است. در صورت مشاهده ورم نامتقارن، سریع و همراه با سنگینی، حتما با پزشک لنفولوژیست یا لنفوتراپیست  مشورت کنید.^{lymphedema and pregnancy}

آیا امکان دارد لنف ادم در بارداری به قسمت‌های دیگر بدن گسترش پیدا کند؟

بله، این امکان وجود دارد؛ هرچند که گسترش لنف ادم به یک ناحیه کاملا جدید و بی‌ارتباط در بدن صرفا به دلیل بارداری، امری نادر است. به طور معمول، تشدید لنف ادم در دوران بارداری، به صورت افزایش تورم در ناحیه‌ای که از قبل مبتلا بوده، رخ می‌دهد. با این حال، فشار شدید ناشی از رحم در حال رشد بر روی مسیرهای اصلی لنفاوی در ناحیه تنه و لگن، می‌تواند جریان لنف را به طور گسترده‌تری مختل کند.

این اختلال ممکن است باعث شود تورم به نواحی مجاور اندام مبتلا (مثلا از ران به ناحیه تناسلی یا پایین شکم) سرایت کند یا در موارد نادر، اگر فرد زمینه آسیب لنفاوی در ناحیه دیگری را نیز داشته باشد، لنف ادم در بارداری در آن ناحیه جدید نیز آشکار شود. به طور کلی، گسترش به معنای سرایت به یک اندام کاملا متفاوت (مثلا از پا به دست) بدون وجود آسیب قبلی در آن ناحیه، بسیار بعید است.

آیا استفاده از پمپ فشاری (پنوماتیک) برای پاها در دوران بارداری مجاز است؟

استفاده از پمپ فشاری پنوماتیک برای پاها، در دوران بارداری یک موضوع پیچیده است و باید حتما با مجوز و تحت نظارت دقیق تیم پزشکی (متخصص لنف و متخصص زنان و زایمان) انجام شود. به طور کلی، استفاده از این پمپ‌ها بر روی تنه و شکم در این دوره ممنوع است؛ اما برای پاها، برخی متخصصان ممکن است تحت شرایط خاصی آن را مجاز بدانند؛ به خصوص اگر لنف ادم در دوران بارداری به شدت پیشرفت کرده باشد و به درمان‌های دیگر پاسخ ندهد.

با این حال، نگرانی اصلی این است که فشار اعمال شده ممکن است خطر لخته شدن خون را که در بارداری بالاتر است، افزایش دهد. بنابراین، قبل از هرگونه استفاده، ارزیابی کامل برای رد وجود لخته خون ضروری است و مدیریت لنف ادم در بارداری باید ابتدا بر روش‌های ایمن‌تر مانند تخلیه لنفاوی دستی و پوشاک فشاری متمرکز باشد؛ تصمیم‌گیری نهایی در مورد استفاده از پمپ برای کنترل لنف ادم در بارداری، کاملا به عهده تیم درمانی شماست.

آیا بارداری احتمال ابتلا به عفونت‌هایی مثل سلولیت یا اریزیپلاس را بیشتر می‌کند؟

بله، بارداری می‌تواند احتمال ابتلا به عفونت‌های پوستی مانند سلولیت یا اریزیپلاس را در زنان مبتلا به لنف ادم، افزایش دهد. تجمع بیشتر مایع لنفاوی و پروتئین‌ها در بافت که مشخصه تشدید لنف ادم در دوران بارداری است، یک محیط مناسب برای رشد باکتری‌ها ایجاد می‌کند.

علاوه بر این، تغییرات در سیستم ایمنی بدن در دوران بارداری می‌تواند توانایی بدن برای مقابله با عفونت‌ها را کاهش دهد. بنابراین، مراقبت دقیق از پوست برای جلوگیری از هرگونه بریدگی یا خراش که می‌تواند دروازه‌ای برای ورود باکتری‌ها باشد؛ در مدیریت لنف ادم در بارداری اهمیتی دوچندان می‌یابد.

اگر در دوران بارداری دچار سلولیت شدم، آیا می‌توانم آنتی‌بیوتیک مصرف کنم؟

بله، درمان فوری سلولیت با آنتی‌بیوتیک در دوران بارداری نه تنها امکان‌پذیر بلکه ضروری است. سلولیت یک عفونت جدی است که در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به عوارض شدیدی برای مادر و جنین شود و وضعیت لنف ادم در بارداری را به شدت وخیم‌تر کند. پزشک شما آنتی‌بیوتیک‌های ایمن برای دوران بارداری (مانند پنی‌سیلین‌ها یا سفالوسپورین‌ها) را تجویز خواهد کرد. به هیچ وجه درمان را به تعویق نیندازید؛ زیرا کنترل سریع عفونت برای مدیریت موفق لنف ادم در بارداری و حفظ سلامت عمومی شما حیاتی است.

زایمان طبیعی و لنف ادم

یکی از سوالات اکثر مادران باردار مبتلا به لنف ادم، این است که “آیا با وجود لنف ادم می‌توانیم زایمان طبیعی کنیم؟”

بله! به طور کلی، لنف ادم به‌تنهایی مانع زایمان طبیعی نمی‌شود و تاکنون گزارشی مبنی بر ایجاد خطر مستقیم برای مادر یا جنین در این شرایط ثبت نشده است. با این حال باید توجه داشت که شرایط هر مادر متفاوت است. وجود لنف ادم می‌تواند باعث تورم، سنگینی اندام یا محدودیت حرکتی شود و همین مسئله ممکن است فرآیند زایمان طبیعی را برای برخی افراد دشوارتر کند. به همین دلیل، متخصصان زنان معمولاً توصیه می‌کنند که این تصمیم با در نظر گرفتن شدت لنف ادم، محل درگیری (مثلاً پا یا دست)، و وضعیت عمومی مادر گرفته شود.

در بسیاری از موارد، زایمان طبیعی بدون مشکل انجام می‌شود؛ اما اگر لنف ادم شدید باشد یا همراه با عوارضی مثل عفونت، درد یا ورم گسترده باشد، پزشک ممکن است سزارین را به عنوان گزینه مطمئن‌تر پیشنهاد دهد تا فشار کمتری به اندام‌ها وارد شود و روند زایمان کنترل‌شده‌تر باشد. در نهایت بهترین رویکرد، مشاوره همزمان با متخصص زنان و لنفوتراپیست است. این همکاری باعث می‌شود مادر باردار با اطمینان خاطر بیشتری روش زایمان خود را انتخاب کند.

آیا استفاده از بی‌حسی نخاعی (اپیدورال) در مبتلایان به لنف ادم امکان‌پذیر است؟

بله، استفاده از بی‌حسی اپیدورال برای مبتلایان به لنف ادم معمولا امکان‌پذیر است؛ به شرطی که تورم شدید در ناحیه کمر (محل تزریق) وجود نداشته باشد. تصمیم نهایی پس از معاینه توسط متخصص بیهوشی و با هماهنگی تیم درمانی گرفته می‌شود تا از بی‌خطر بودن آن اطمینان حاصل شود.

اپیدورال می‌تواند به مدیریت بهتر درد زایمان کمک کند و از استرس فیزیولوژیکی که ممکن است لنف ادم در دوران بارداری را تشدید کند، جلوگیری نماید. کنترل مناسب شرایط در حین زایمان برای مدیریت موفق لنف ادم در بارداری ضروری است و در اغلب موارد، این روش نسبت به بیهوشی عمومی ارجحیت دارد.^{Epidural Hematoma in Undiagnosed Epidural Lymphoma}

مراقبت های بعد از زایمان در مادران مبتلا به لنف ادم

دوره پس از زایمان (نفاس) برای مدیریت لنف ادم، بسیار حیاتی است. بدن در این دوره تغییرات شدیدی را تجربه می‌کند تا از فشار ناشی از بارداری رها شود. زنانی که تشدید لنف ادم در دوران بارداری را تجربه کرده‌اند، با مراقبت صحیح پس از زایمان می‌توانند بهبودی قابل توجهی داشته باشند. این مراقبت‌ها برای معکوس کردن اثرات لنف ادم در بارداری و جلوگیری از ماندگار شدن تورم ضروری است. هدف اصلی، کمک به بدن برای دفع مایعات اضافی و بازگشت به وضعیت کنترل‌شده قبل از بارداری است.

مراقبت های داخل بیمارستان

زمانی که در بیمارستان هستید، انجام نکات زیر برای شما امری ضروری است.

1. استفاده فوری و مداوم از پوشش فشاری: بلافاصله پس از پایدار شدن وضعیت، آستین، جوراب یا بانداژ فشاری خود را بپوشید. این کار به تخلیه موثر مایعات انباشته شده طی دوره لنف ادم در دوران بارداری کمک می‌کند.
2. بالا نگه داشتن اندام مبتلا: اندام مبتلا را با استفاده از بالش بالاتر از سطح قلب قرار دهید تا جاذبه به کاهش تورمی که در اثر لنف ادم در بارداری بدتر شده، کمک کند.
3. حرکات ملایم و راه رفتن زودهنگام: با اجازه پزشک، حرکات سبک و راه رفتن را آغاز کنید. این کار پمپ عضلانی را فعال کرده و به سیستم لنفاوی برای مدیریت تورم به جا مانده از دوره لنف ادم در بارداری یاری می‌رساند.
4. هیدراتاسیون و تغذیه مناسب: آب کافی بنوشید و از نمک پرهیز کنید. این کار به کلیه‌ها برای دفع مایعات اضافی که در دوران بارداری در بدن جمع شده‌اند، کمک می‌کند.

مراقبت های داخل منزل

پس از اینکه از بیمارستان ترخیص شدید، در خانه به اقدامات زیر بپردازید؛

• از سرگیری کامل برنامه درمانی لنف ادم (CDT)؛ با لنفوتراپیست خود برای ارزیابی مجدد تماس بگیرید. ممکن است برای کنترل تورم ناشی از لنف ادم در دوران بارداری به جلسات MLD و بانداژ نیاز داشته باشید و سایز پوشش فشاری خود را به‌روز کنید.
• مدیریت فعالیت‌های مربوط به نوزاد؛ از بالش شیردهی، برای کاهش فشار روی دست مبتلا استفاده کنید. از حمل طولانی‌مدت نوزاد با یک دست بپرهیزید تا از تشدید تورمی که در اثر لنف ادم در بارداری ایجاد شده، جلوگیری شود.
• بازگشت تدریجی به ورزش؛ پس از تایید پزشک، ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی را (همیشه با پوشاک فشاری) شروع کنید. ورزش برای بهبود پایدار پس از چالش‌های لنف ادم در بارداری، ضروری است.
• مراقبت دقیق و مداوم از پوست؛ پوست را تمیز و مرطوب نگه دارید. هرگونه علامت عفونت (قرمزی، درد) را فورا گزارش دهید؛ زیرا عفونت می‌تواند وضعیت تورم را به شدت بدتر کرده و بهبودی پس از لنف ادم در بارداری را مختل کند.

آیا بغل کردن نوزاد باعث تشدید لنف ادم دست می‌شود؟

بله؛ بغل کردن طولانی‌مدت و ایستا می‌تواند با ایجاد فشار مداوم، جریان لنف را در دست مبتلا مختل کرده و باعث افزایش تورم و احساس سنگینی شود؛ به خصوص اگر دست شما در اثر لنف ادم در دوران بارداری، ضعیف‌تر شده باشد. برای پیشگیری، وزن نوزاد را بین دو دست جابجا کنید، از بالش کمکی استفاده نمایید و از آغوش (baby carrier) برای توزیع یکنواخت وزن کمک بگیرید تا فشار از روی دستی که با لنف ادم  در بارداری درگیر بوده، برداشته شود. مدیریت صحیح این فعالیت برای جلوگیری از تشدید تورم پس از تجربه لنف ادم  در بارداری کلیدی است.

ورزش لنف ادم در دوران بارداری

ورزش در دوران بارداری برای زنان مبتلا به لنف ادم اهمیت زیادی دارد و به کاهش ورم و بهبود گردش لنفاوی کمک می‌کند. در این میان، ورزش‌های آبی بهترین انتخاب هستند، زیرا فشار ملایم آب باعث تخلیه لنف، کاهش تورم و احساس سبکی در اندام می‌شود. با این حال، استخر باید تمیز و استاندارد باشد تا خطر عفونت کاهش یابد و استفاده از سونا و جکوزی در بارداری به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

چند تمرین ساده و ایمن داخل آب برای مادران باردار مبتلا به لنف ادم:

• راه رفتن آرام در آب تا سطح کمر برای تقویت عضلات پا و کاهش ورم.
• حرکت پا به جلو و عقب در حالی که به دیواره استخر تکیه داده‌اید.
• بالا آوردن آرام بازوها در آب برای کاهش فشار در دست‌ها.
• حرکات کششی سبک گردن و شانه برای بهبود گردش خون و کاهش خشکی عضلات.

اگر یکی از والدین مبتلا به لنف ادم باشد لازم است آزمایش ژنتیک بدهیم؟

بله، انجام مشاوره و آزمایش ژنتیک زمانی که یکی از والدین به لنف ادم مبتلاست، یک اقدام هوشمندانه است؛ به خصوص اگر لنف ادم از نوع اولیه (ارثی) باشد. این کار به شما کمک می‌کند تا ریسک انتقال بیماری به فرزندان را ارزیابی کرده و برای آینده برنامه‌ریزی کنید. آگاهی از وجود یک استعداد ژنتیکی می‌تواند به تشخیص زودهنگام و مدیریت بهتر شرایط، حتی قبل از بروز علائم کمک کند و رویکرد شما به مدیریت لنف ادم در دوران بارداری را تحت تاثیر قرار دهد.

اگرچه مدیریت لنف ادم در بارداری، بر روی مادر متمرکز است؛ اما دانستن ریسک ژنتیکی به شما امکان می‌دهد تا اقدامات پیشگیرانه را برای فرزند خود در نظر بگیرید؛ زیرا پیشگیری همیشه موثرتر از درمان است و این دانش می‌تواند به کنترل بهتر لنف ادم در دوران بارداری و کاهش نگرانی‌های شما کمک کند. در نهایت، این اطلاعات برای مدیریت بلندمدت سلامت خانواده و کاهش تاثیرات احتمالی لنف ادم در بارداری، بر نسل‌های آینده حیاتی است.

آیا می‌توان تورم‌ دوران بارداری را کنترل کرد؟

خوشبختانه امروزه روش‌های متعددی برای جلوگیری از لنف ادم در دوران بارداری و کنترل آن قبل و بعد از حامگلی وجود دارد؛ با این حال، پیش از هر اقدام، ضروری است که علائم خود را با پزشک زنان در میان بگذارید تا مطمئن شوید که تمامی روش‌های درمانی و مراقبتی، برای شما و فرزندتان ایمن و مناسب هستند. همچنین، باید به این نکته توجه داشته باشید که تورم ممکن است در طول زمان نسبت به گذشته افزایش یابد و نیازمند مدیریت دقیق‌تری باشد.

البته این نکته را در نظر داشته باشید که، هر تورمی در دوران بارداری به معنای ابتلا به لنف ادم نیست! ممکن است تورم ایجاد شده مربوط به تورم طبیعی دوران بارداری شما باشد؛ دلیل بسیاری از تورم‌های دوران بارداری، ریشه متابولیک دارد. متخصص زنان و زایمان می‌تواند در زمینه تورم‌های دوران بارداری شما را راهنمایی کند.

در نهایت، زنان مبتلا به لنف‌ادم  هم می‌توانند بارداری سالم و شادی داشته باشند و نوزادی سالم به دنیا بیاورند. شما تنها نیستید؛ جامعه بزرگی از مادران و افراد دیگری وجود دارند که شرایط شما را درک می‌کنند و می‌توانند تجربه‌ها، حمایت و منابع ارزشمندی در اختیارتان بگذارند.