لنف ادم یکی از بیماری هایی است که ابتلا به آن می تواند فرد را دچار مشکل جدی کند. این بیماری به تورمی گفته می شود که گاه می تواند در یکی از دست ها و پاهای بیمار و در مواردی حتی در هر دو ناحیه بیمار به وجود آیند. یکی از دلایل مهم ایجاد این بیماری میتواند حذف یا آسیب به غدد لنفاوی بیمار باشد.
در محتوای پیش رو قصد داریم علاوه بر آشنایی مختصر با لنف ادم و علائم آن، تفاوت بین. درمان لنف و پیشگیری از بروز این عارضه را بررسی کنیم؛ پیشنهاد میکنیم تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
آشنایی مختصر با لنف ادم
سیستم گوارش و لنف وظیفه جا به جا کردن مایعات در بدن را برعهده دارند. به جمع شدن لنف( مایع حاوی پروتئین) و تورم بافت های بدن لنف ادم می گوییم؛ این اتفاق، در اثر مختل شدن کارکرد و تخلیه این مایع اتفاق می افتد. جالب است بدانید که این عارضه تقریبا غیرقابل است اما میتوان با استفاده از برخی روش ها آن را کنترل نمود! تشخیص سریع و درمان زودهنگام لنف ادم در کنترل آن بسیار موثر می باشد.
از آنجایی که، این بیماری یکی از بیماری های ناتوان کننده بدن محسوب می شود، اگر کسی متوجه ایجاد ورم در ناحیه پا یا دستان خود شد باید هرچه سریعتر به پزشک متخصص مراجعه کند. تورمی که در اثر این بیماری ایجاد می شود متغیر خواهد بود.
برخی از وظایف سیستم لنفاوی بدن به شرح زیر می باشد:
- تولید گلبول های سفید
- ایجاد تعادل در مایعات بدن
- انتقال پروتئین های بدن
- شناسایی و پاسخ به میکروب ها و سلول های سرطانی
لنف ادم، یا تورم مرتبط با سرطان سینه، اغلب در نواحی پستان، دست و حتی بخشهایی از تنه ظاهر میشود. این مشکل ممکن است در افرادی که تحت عمل جراحی سینه قرار گرفتهاند، در همان سمت جراحیشده رخ دهد. با این حال، بروز لنف ادم در همه بیمارانی که جراحی سینه انجام میدهند، امری قطعی نیست.
علائم و نشانه های لنف ادم
علائمی که در زمان ابتلا به لنف ادم برای بیمار به وجود می آیند، معمولا به شرح زیر است:
- ناراحتی و درد
- عفونت های پی در پی
- احساس تنگی یا سنگینی در بدن
- ضخیم شدن پوست
- احساس کشیدگی در پوست
- احساس درد در بازو و شانه
- احساس سوزن سوزن شدن دست ها
- تورم و احساس گرمی در ناحیه متورم شده
- تورم بخش یا کل بازو و پا ( حتی میتواند شامل انگشتان دست و پا باشد)
گاه ممکن است ورم لنفاوی ناشی از سرطان تا مدت ها بروز پیدا نکند و بعداٌ اتفاق بیافتد! به همین دلیل در صورت بروز ورم در بدن خود لازم است هرچه سریعتر به پزشک متخصص مراجعه کنید؛ بازو یا پا از مهم ترین اعضای بدن هستند که با مشکل ورم لنفاوی مواجه می شوند.
علل ایجاد لنف ادم
کارکرد صحیح سیستم لنفاوی برای سلامتی بدن هر انسانی الزامی است؛ چراکه، این سیستم وظایف مهمی را برعهده دارد که مهم ترین آن شامل گردش مایع لنفاوی در بدن و درنهایت جمع آوری ویروس ها، باکتری ها و مواد مضر است. ورم لنفاوی زمانی شکل می گیرد که این سیستم دچار اختلال شود و عروق لنفاوی بدن نتوانند مایعات لنفاوی را به درستی تخلیه کنند.
ورم لنفاوی می تواند به صورت اولیه و ثانویه بروز پیدا کند؛ در زمانی که این تورم به صورت خود به خود در فرد بیمار ایجاد شود به آن نوع اولیه و درزمانیکه به علت بیماری دیگر اتفاق بیافتد، به آن ثانویه می گوییم. لازم است بدانید نوع دوم شایعتر می باشد.
افرادی با شرایط زیر بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به لنف ادم هستند:
- جراحی های طولانی
- سرطان سینه
- عوارض ناشی از جراحی
- برداشتن غدد لنفاوی زیر بغل
- پرتو درمانی
- شیمی درمانی
- استفاده یا عدم استفاده از بازوها
- دیابت
- فشار خون
- کهولت سن
- افزایش وزن ناشی از زایمان
درمان لنف ادم
درمان لنف ادم، مانند سایر بیماریها، میتواند متنوع باشد؛ زیرا پزشک متخصص باید بر اساس علائم، وضعیت و شرح حال شما، مناسبترین روش درمانی را انتخاب کند. بنابراین، تصمیمگیری درباره روش درمانی مناسب بر عهده پزشک است و با توجه به شرایط شما انجام میشود. برخی از روشهای درمانی که میتوانند در بهبود لنف ادم مؤثر باشند عبارتند از:
ورزش؛ انجام تمرین های سبک می تواند در جهت تقویت ناحیه ای که دچار آسیب دیده کمک کننده باشد که در نهایت می تواند باعث تخلیه لنف شود.
ماساژ؛ انجام یک ماساژ ملایم و سبک توسط فرد متخصص میتواند به حرکت مایع لنفاوی از ناحیه متورم به سمت غدد لنفاوی کمک کند. زمانی که این ماساژ توسط متخصص انجام میشود، میتوانید با دقت روش انجام آن را مشاهده کرده و سپس این حرکات را به آرامی در آینده تکرار کنید.
بانداژ؛ بانداژ اصولی ناحیه آسیبدیده میتواند با اعمال فشار، به حرکت مایع لنفاوی به سمت بدن کمک کند. علاوه بر این، بانداژ از بازگشت مایع لنفاوی به ناحیه آسیبدیده جلوگیری میکند و به کاهش تورم کمک مینماید.
لباسهای فشار؛ استفاده از لباسهای فشاری، که اغلب به آستینهای مخصوص مجهز هستند، میتواند به گردش بهتر مایع لنفاوی کمک کرده و از طریق اعمال فشار بر ناحیه آسیبدیده، بهبود وضعیت بیمار را تسریع کند.
دستگاه فشردهساز؛ این دستگاهها با استفاده از آستینهای فشاری که بر اساس زمانبندی مشخص فشار وارد میکنند، به جلوگیری از تجمع مایع لنفاوی در اندامها کمک کرده و خطر بروز لنف را کاهش میدهند.
پیشگیری از لنف ادم
یکی از مهم ترین مسائل در دنیای امروزه علم پزشکی، در زمینه همه بیماری ها، پیشگیری است. به اعتقاد اکثر پزشکان پیشگیری همیشه مهم تر از درمان است؛ به این علت که هم آسان تر بوده و هم تاثیر گذاری بالاتری برای بیمار به همراه خواهد داشت.
مهم ترین اقداماتی که می تواند در پیشگیری لنف ادم موثر باشند، عبارتند از:
- خودداری از ایجاد فشار و آسیب به اعضا بدن به ویژه غدد لنفاوی
- جلوگیری از آسیب دیدن گوشه ناخن ها هنگام کوتاه کردن آن ها
- پرهیز از قرار گرفتن در معرض نیش حشرات
- داشتن ورزش منظم برای کمک به تخلیه مایع لنف
- داشتن استراحت کافی بعد از احساس خسی از کارهای روزانه
- استفاده منظم و درست از آستین های کشی یا بانداژ در صورت نیاز و تشخیص پزشک
- داشتن وزن ایده آل و حفظ آن در مجدودهسالم
- داشتن سبک غذایی سالمی و مصرف مواد غذایی مغذی و سرشار از پروتئین ها
- کاهش مصرف نمک و مواد مضر
- استفاده نکردن از ساعت، انگشتر و النگو در زمان ابتلا به لنف ادم دست
- مراجعه سریع به پزشک در صورت مشاهده علائم مشکوک مانند، قرمزی و تورم، تب، احساس گرما
- پرهیز از فعالیت های سنگین، حرکت های ناگهانی و خسته کننده، در افراد مستعد ابتلا به لنف ادم
لنفوتراپیست کیست
یک لنفولوژیست یا لنفوتراپیست متخصصی است که میتواند در درمان مشکلات لنفاوی به شما کمک قابل توجهی کند. انتخاب یک پزشک متخصص در هر بیماری، تاثیر چشمگیری بر نتایج درمان دارد. تشخیص سریع این بیماری نقش مهمی در روند درمان آن دارد؛ بنابراین مراجعه به یک لنفوتراپیست ماهر و باتجربه ضروری است.
همانطور که میدانید، بیماریهای مرتبط با سیستم لنفاوی اهمیت ویژهای دارند و برای کاهش عوارض احتمالی و دستیابی به درمانی موفق و سریع، مراجعه به لنفوتراپیست حرفهای بسیار توصیه میشود.
تفاوت درمان لنف ادم و پیشگیری از آن
تفاوت اصلی بین درمان و پیشگیری از لنف ادم در رویکرد و زمانبندی آن ها است! پیشگیری، به مجموعه اقداماتی گفته میشود که قبل از بروز علائم انجام میشود تا از ایجاد تورم و آسیبهای ناشی از تجمع مایع لنفاوی جلوگیری شود؛ این اقدامات شامل مراقبتهای پوستی، پرهیز از صدمات و استفاده از لباسهای فشاری است.
اما درمان، پس از بروز علائم لنف ادم و با هدف کاهش تورم و بهبود کیفیت زندگی بیمار آغاز میشود و شامل روشهایی مثل ماساژ لنفاوی، بانداژ، ورزشهای مخصوص و استفاده از دستگاههای فشردهساز است. رعایت این دو رویکرد بهصورت مکمل میتواند نتایج موثری در کنترل و کاهش عوارض لنف ادم داشته باشد. خاطرتان باشد که تشخیص سریع و درمان زودهنگام لنف ادم، در کنترل آن بسیار موثر است؛ بنابراین، اگر کسی متوجه ایجاد ورم در ناحیه پا یا دستان خود شد باید هرچه سریعتر به پزشک متخصص مراجعه کند.