لنف ادم، به عنوان یک وضعیت مزمن که سیستم لنفاوی را تحت تاثیر قرار میدهد، نیازمند مدیریت مداوم و هوشمندانه است تا کیفیت زندگی افراد بهبود یابد و عوارض احتمالی کاهش پیدا کند؛ اهمیت درمان لنف ادم در فاز نگهدارنده، نه تنها در حفظ نتایج به دست آمده از مراحل اولیه، بلکه در جلوگیری از پیشرفت بیماری و کاهش خطر عفونتها نهفته است.
در این مرحله، تمرکز بر استراتژیهای روزمره مانند استفاده از لباسهای فشاری سفارشی، تمرینات ملایم برای تحریک جریان لنفاوی، و مراقبت دقیق از پوست قرار دارد تا تورم کنترل شود و فرد بتواند فعالیتهای روزانه خود را بدون محدودیت ادامه دهد؛ با اتکا به این رویکردها، میتوانید از بازگشت علائم جلوگیری کرد.
مراحل درمان لنف ادم در فاز نگهدارنده
درمان لنف ادم به طور کلی در دو فاز اصلی انجام میشود: فاز حاد و فاز نگهدارنده! فاز حاد درمان لنف ادم معمولاً با ورم شدید اندامها و تجمع مایع لنفاوی مشخص میشود و هدف اصلی آن کاهش سریع ورم و جلوگیری از عوارض تورم است؛ در این مرحله از درمان فشاری با بانداژ، ماساژ تخلیه لنفاوی (MLD) و تمرینات حرکتی تخصصی استفاده میشود. همچنین پایش منظم توسط لنفوتراپیست و رعایت دقیق مراقبتهای پوستی برای جلوگیری از عفونتهای ثانویه اهمیت ویژهای دارد و روند درمان اولیه را تسریع میکند.
اما هدف اصلی فاز نگهدارنده درمان لنف ادم،حفظ نتایج به دست آمده از درمان اولیه و آموزش بیمار برای مدیریت طولانیمدت ورم است. این فاز خود به دو مرحله زیر تقسیم می شود:
مرحله اول
این مرحله معمولاً بین ۳ تا ۶ ماه طول میکشد و نیازمند مراقبتها و آموزشهای مستمر است. در این بازه، بیمار با نحوه زندگی و فعالیتهای روزمره با عضو مبتلا آشنا میشود و باید به طور مرتب به پزشک لنفولوژیست مراجعه کند تا بانداژها بررسی و تکنیکها اصلاح شوند. تمامی تغییرات بدن، مانند شدت ورم، ثبت میشود تا روند پیشرفت درمان تحت کنترل قرار گیرد.
مرحله دوم
در این مرحله، بیمار نحوه مدیریت طولانیمدت ورم و زندگی با عضو مبتلا را فرا گرفته است. تمرکز اصلی بر ادامه مراقبتهای روزانه، استفاده صحیح از آستین یا جوراب فشاری و پایش منظم توسط پزشک است. در این مرحله، اگر ورم هنوز به حد کافی کاهش نیافته باشد، ممکن است بانداژهای ویژه جایگزین آستین یا جوراب شوند تا فشار اضافی ایجاد نشود و روند درمان بهینه باقی بماند.
در ماههای ابتدایی فاز نگهدارنده، بیمار خود مسئول مراقبت، ماساژ و بانداژ است، اما به دلیل تجربه کم، حضور لنفوتراپیست برای بررسی و اصلاح تکنیکها ضروری است. پس از چند جلسه، ممکن است بیمار برای آموزش مجدد به کلینیک مراجعه کند. اگر فشار آزاردهنده آستین یا جوراب فشاری احساس شود، نشاندهنده این است که ورم هنوز کافی کاهش نیافته و استفاده مستقیم از این وسایل ممکن است ورم را بیشتر کند؛ در این شرایط ابتدا از بانداژهای اولیه استفاده و سپس به تدریج به آستین یا جوراب فشاری منتقل میشوند.
چرا گاهی سرعت درمان لنف ادم در فاز نگهدارنده کم می شود؟
درمان لنف ادم در فاز نگهدارنده، حساسیت های خاص خود را دارد؛ ممکن است فرد مدتی بعد از شروع درمان، تغییری در وضعیت خود مشاهده نکند! حتی ممکن است سرعت کاهش ورم نسبت به قبل بسیار کم باشد! در توضیح این موضوع می توان گفت، گاهی در اثر یکنواختی درمان، بافت بدن به نوع بستن بانداژ یا پوشیدن جوراب و آستین عادت می کند و بنابراین، واکنش لازم را به آن ها نشان نخواهد داد؛ در این صورت، لنفوتراپیست با تغییر در روش بستن بانداژ، سعی دارد مشکل موجود را رفع کند.
به همین دلیل غالبا توصیه می شود که بیماران در فواصل تعیین شده برای بررسی های دوره ای مراجعه داشته باشند؛ تا در صورت لزوم با دریافت چند جلسه درمان، روند کاهش حجم ادم، ادامه یابد.کنترل دقیق وضعیت بیمار باعث می شود تا هر گونه تاخیر در روند درمان لنف ادم در اسرع وقت تشخیص داده شده و علت آن برطرف گردد. فراموش نکنید که هدف از درمان لنف ادم در فاز نگهدارنده، تثبیت کاهش حجم و بهبود عارضه است؛ پس عدم کنترل دقیق می تواند تمام تلاش های انجام شده در مراحل قبل را هدر دهد.
چه زمانی می توان درمان لنف ادم در فاز نگهدارنده را قطع کرد؟
درمان لنف ادم یک فرایند تدریجی و مرحلهای است و شروع زودهنگام آن، نتایج بهتری به همراه دارد. با درمان دقیق و مستمر، ورم ممکن است به طور کامل از بین رفته و فرد زندگی عادی خود را از سر بگیرد. توقف درمان باید گام به گام و تحت نظر پزشک انجام شود، زیرا حتی اگر بیمار ورم را رفع شده ببیند، معاینات پزشک ممکن است فیبروز یا ورمهای کوچک باقیمانده را نشان دهد که نادیده گرفتن آنها میتواند اثربخشی درمان را کاهش دهد.
پزشک با بررسی علائم و مقایسه حجم اندامها تثبیت نتایج را ارزیابی میکند و با رسیدن ورم به حدود صفر، استفاده از آستین و جوراب به تدریج کاهش مییابد. پس از اتمام درمان، فعالیتهای شدید ممکن است باعث ورم محدود شود که استفاده کوتاهمدت از بانداژ یا آستین کافی است. گاهی برای پیشگیری و مراقبت، ادامه محدود استفاده از این وسایل توصیه میشود تا از بازگشت ورم جلوگیری شده و کیفیت زندگی حفظ شود.
محققان دانشگاه واترلو کانادا در سال ۲۰۲۲ ربات پوشیدنی نرم و سبکوزنی طراحی کردند که با حرکات موجی مشابه پریستالسی، فشارهای دینامیک و ماساژ درمانی اعمال میکند. این ربات با عملگرهای سیال کوچک، جریان لنفاوی را تحریک کرده و تورم مرتبط با لنف ادم را کاهش میدهد. در فاز نگهدارنده، استفاده از این ربات بهعنوان مکمل ماساژ دستی و بانداژ فشاری به بیماران کمک میکند نتایج درمانی را حفظ کرده و کیفیت زندگیشان را بهبود دهند.
رباتهای نرم پوشیدنی با ویژگیهای منحصر به فرد خود، پتانسیل بالایی در درمان لنف ادم دارند. با توجه به پیشرفتهای اخیر، انتظار میرود در آیندهای نزدیک، این فناوریها بهطور گستردهتری در دسترس بیماران قرار گیرند و به بهبود کیفیت زندگی آنها کمک کنند.
توصیه نهایی برای حفظ نتایج درمان در فاز نگهدارنده
شدیدا توصیه می شود اگر همه مراحل کنترل و درمان لنف ادم در فاز نگهدارنده خوب پیش می رود همواره ارتباط خود با کلینیک را حفظ کنید و از مشاوره های متخصصین کلینیک برای داشتن زندگی سرشار از آرامش، بهره ببرید. برای استفاده از مشاوره متخصصین و کارشناسان کلینیک لنف ادم پویا تحت نظر دکتر شهپر حقیقت (متخصص لنفولوژیست) می توانید از طریف فرم زیر با ما در ارتباط باشید.
درخواست مشاوره تخصصی رایگان
جهت مشاوره با کارشناسان کلینیک لنفوتراپی پویا و خانم دکتر حقیقت فرم زیر را تکمیل نمایید.
 
								 
															
 
															


10 دیدگاه دربارهٔ «درمان لنف ادم در فاز نگهدارنده»
سلام دکتر، من چند ماهه از جوراب فشاری استفاده میکنم، ولی بعضی وقتا حس میکنم ورم پام بیشتر میشه تا کمتر! یعنی ممکنه جوراب فشاری خودش باعث بیشتر شدن ورم بشه؟
سلام الهام عزیز. بله اگر ورم هنوز کامل کاهش پیدا نکرده باشه یا جوراب مناسب سایز شما نباشه، میتونه اذیتکننده بشه. در این شرایط اول باید بانداژ درست انجام بشه و بعد به مرور سراغ جوراب فشاری برید.
یه سوال داشتم دکتر، توی این مرحله نگهدارنده، لازمه همچنان مرتب ماساژ تخلیه لنفاوی انجام بشه یا فقط بانداژ و جوراب کافیه؟
سوال خوبی پرسیدید؛ ماساژ دستی لنفاوی همچنان مفیده، مخصوصاً اگر احساس کنید تورم ثابت مونده یا سرعت درمان کمتر شده. این کار به جریان لنف کمک میکنه و همراه با بانداژ یا جوراب نتیجه بهتری میده.
دکتر من شنیدم یه ربات جدید برای ماساژ لنف ادم ساخته شده. واقعاً این وسیله جایگزین ماساژ دستی میشه یا فقط نقش کمکی داره؟
خانم احمدی عزیز، رباتهای نرم پوشیدنی تکنولوژی جدیدی هستن و بیشتر نقش مکمل دارن، نه جایگزین کامل. در کنار بانداژ و مراقبت روزانه میتونن روند درمان رو راحتتر کنن.
من تازه وارد فاز نگهدارنده شدم. دکتر، تا چه مدت باید به کلینیک مراجعه کنم؟ یعنی لازمه همیشگی باشه یا فقط اوایل درمان؟
رضا جان، در ماههای اول مراجعه منظم خیلی مهمه تا مطمئن بشیم روشها درست اجرا میشه. بعد از مدتی، تعداد مراجعات کمتر میشه ولی همچنان توصیه میکنم به صورت دورهای چکاپ داشته باشید.
سلام دکتر، یه سوال برام پیش اومده. اگر ورم کاملاً برطرف بشه، میشه درمان رو کلاً قطع کرد یا باید همیشه یه جورایی ادامه داد؟
نیلوفر عزیز، قطع درمان باید مرحله به مرحله و تحت نظر پزشک باشه. حتی وقتی ورم از بین بره، ممکنه فیبروز یا علائم خفیف باقی بمونه. گاهی استفاده کوتاهمدت از بانداژ یا جوراب برای پیشگیری لازمه.