وجود یک توده یا غده کوچک در زیر بغل، می‌تواند یک تجربه نگران کننده و استرس‌زا باشد. این توده‌ها ممکن است به دلایل مختلفی ازجمله عفونت، کیست و آکنه، مشکلات هورمونی، ضربه، سرطان و بزرگ شدن غدد لنفاوی بروز کنند.
در این مقاله از وبسایت دکتر حقیقت، با بررسی دقیق ساختار بافت زیر بغل، علل شایع توده‌ها، روش‌های تشخیص و زمانی که باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی بود، به شما کمک خواهیم کرد؛ تا بهتر درک کنید که وجود چنین توده‌ای چه معنی می‌تواند داشته باشد و چه اقداماتی باید انجام دهید.
ساختار بافت زیر بغل
زیر بغل یکی از نواحی مهم بدن است که شامل ترکیبی از بافت‌های مختلف ازجمله غدد لنفاوی، غدد عرق، بافت چربی و عروق خونی می‌باشد. بیش از 20-40غدد لنفاوی در زیر بغل، به نام «غدد لنفاوی آگزیلاری» وجود دارند که در چندین سطح قرار گرفته اند.
زیر بغل محل تجمع غدد عرق است که به تنظیم دمای بدن و دفع مواد زائد از طریق عرق کمک می‌کنند. این غدد نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن دارند و به فیلتر کردن مایعات بدن و مقابله با عفونت‌ها کمک می‌کنند. غدد لنفاوی معمولاً به اندازه طبیعی خود کوچک هستند، اما در صورت التهاب یا عفونت، می‌توانند متورم شده و به‌صورت توده‌های قابل لمس درآیند.
علاوه بر این، زیر بغل شامل بافت‌های چربی و عضلات نیز است؛ تغییرات هورمونی، افزایش وزن یا کاهش وزن سریع و آسیب‌های فیزیکی، می‌توانند موجب تغییراتی در این بافت‌ها شوند، که نتیجه آن اغلب بروز توده‌هایی در ناحیه زیر بغل است. همچنین عروق خونی و عصبی بسیاری برای تامین خون و عصب دهی به بافت‌های مختلف از این ناحیه عبور می کنند که، بروز مشکل در آنها ممکن است به‌صورت توده‌هایی در زیر بغل، ظاهر شود.
دلایل وجود غده کوچک در زیر بغل
توده‌های کوچک در زیر بغل می‌توانند به دلایل متعددی ایجاد شوند. در ادامه به بررسی علل شایع این توده‌ها و ویژگی‌های هر کدام خواهیم پرداخت:
عفونت‌ها و التهاب‌ها
عفونت‌های باکتریایی، ویروسی یا قارچی می‌توانند باعث تورم و درد در ناحیه زیر بغل شوند؛ یکی از رایج‌ترین علل، عفونت‌های پوستی، مانند آبسه‌های زیر پوستی است، که به‌صورت توده‌های دردناک و متورم ظاهر می‌شوند. همچنین، عفونت‌های سیستمیک مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی می‌توانند باعث بزرگ شدن غدد لنفاوی زیر بغل و ظهور توده‌ها شوند. دیگر عفونت‌های شایع، شامل عفونت‌های مربوط به غدد عرق (مانند التهاب فولیکول‌های عرق) و عفونت‌های باکتریایی ناشی از زخم‌های کوچک یا آسیب‌های پوست است.
علاوه بر این، هنگامی که سیستم ایمنی بدن به عفونت یا التهاب پاسخ می‌دهد، غدد لنفاوی ممکن است بزرگتر شوند؛ این بزرگ شدن می‌تواند به‌صورت توده‌های کوچک در زیر بغل نمایان شود و معمولاً با علائم دیگری مانند تب، خستگی و درد همراه است. برخی بیماری‌های خاص مانند عفونت‌های ویروسی (مانند مونونوکلئوز) یا عفونت‌های باکتریایی، نیز می‌توانند باعث بزرگ شدن غدد لنفاوی شوند.
آکنه و کیست‌ها
کیست‌ها، کیسه‌های پر از مایع هستند که می‌توانند در بافت زیر بغل ایجاد شوند و به‌صورت توده‌های قابل لمس نمایان شوند؛ این کیست‌ها معمولاً به‌دلیل انسداد غدد عرق یا تغییرات هورمونی ایجاد می‌شوند. هرچند آکنه معمولاً بر روی صورت و پشت ظاهر می‌شود، اما می‌تواند در نواحی دیگر بدن مانند زیر بغل نیز دیده شوند و توده‌های کوچکی را ایجاد کنند. آکنه‌های زیر بغل ممکن است دردناک و متورم باشند و معمولا به‌دلیل وجود التهاب و عفونت، در غدد عرق ایجاد می‌شوند.
مشکلات هورمونی
تغییرات هورمونی در بدن می‌توانند منجر به بروز توده‌های کوچک در زیر بغل شوند؛ این تغییرات معمولا ناشی از دوره‌های قاعدگی، بارداری، یا نوسانات هورمونی در دوران یائسگی، هستند. در برخی موارد، تغییرات هورمونی ممکن است باعث رشد کیست‌های هورمونی یا تغییراتی در بافت‌های زیر بغل شوند، که به‌صورت توده‌هایی قابل لمس، مشاهده می‌شوند.
سرطان‌ها
یکی از نگرانی‌های بزرگ در مورد توده‌های زیر بغل، احتمال وجود سرطان است! سرطان‌های پستان، لنفوم و سایر انواع سرطان‌ها، می‌توانند باعث بزرگ شدن و احساس توده در غدد لنفاوی زیر بغل شوند. این حالت معمولاً با دیگر علائم غیرعادی مانند کاهش وزن، تعریق شبانه، تغییرات پوستی، یا خونریزی غیرعادی همراه است. لذا هر گونه سفتی جدید در زیربغل بخصوص درصورت رشد فزاینده، بررسی‌های دقیق و درمان فوری نیاز دارد.
ضربه و آسیب
ضربه به ناحیه زیر بغل یا آسیب‌های فیزیکی، می‌توانند علت تورم زیر بغل سمت راست یا چپ باشند و باعث ایجاد توده در این ناحیه گردند. این توده‌ها معمولاً به مرور زمان کاهش می‌یابند و به علت ترمیم آسیب می‌باشند. در برخی موارد، آسیب‌های فیزیکی می‌توانند منجر به تجمع مایع یا خون در ناحیه زیر بغل شوند که به‌صورت توده‌ای قابل لمس بروز می‌کند.
راه‌های تشخیص غدد زیر بغل
برای تشخیص علت دقیق توده‌های زیر بغل، پزشک ممکن است از روش‌های مختلفی استفاده کند:
- معاینه فیزیکی؛ پزشک با معاینه فیزیکی ناحیه زیر بغل، اندازه، شکل و ویژگی‌های توده را بررسی می‌کند. این معاینه می‌تواند به شناسایی تغییرات غیرطبیعی در بافت و اندازه توده کمک کند. پزشک همچنین به بررسی علائم دیگر مانند درد، قرمزی و حرارت ناحیه توجه می‌کند.
- آزمایش‌های خون؛ آزمایش‌های خون می‌توانند به شناسایی علائم عفونت، التهاب یا تغییرات هورمونی کمک کنند. این آزمایش‌ها شامل بررسی شمارش سلول‌های خون، میزان فعالیت آنزیم‌های کبدی و کلیوی و اندازه‌گیری مواد شیمیایی خاص در خون هستند.
- تصویربرداری؛ در برخی موارد، پزشک ممکن است درخواست تصویربرداری مانند اولتراسوند، ماموگرافی (برای خانم‌ها)، یا سی‌تی‌اسکن کند تا جزئیات بیشتری از توده به‌دست آورد. تصویربرداری می‌تواند به تعیین موقعیت، اندازه و ساختار توده کمک کند و نشان دهد که آیا توده به بافت‌های اطراف نفوذ کرده است یا خیر. معمولا در تشخیص ماهیت غدد زیربغل سونوگرافی اولین ابزار تشخیصی ساده و مفید و ارزان است.
- بیوپسی؛ در صورت مشکوک بودن به وجود سرطان، پزشک ممکن است انجام بیوپسی را توصیه کند. بیوپسی شامل برداشت نمونه‌ای از بافت توده برای بررسی دقیق‌تر زیر میکروسکوپ است. این روش می‌تواند به تعیین نوع سلول‌ها و شناسایی سرطان یا دیگر بیماری‌ها کمک کند.
چه زمانی باید به دنبال مراقبت پزشکی بود؟
در صورتی که با توده‌ای در زیر بغل مواجه شدید که به مرور زمان بزرگتر می‌شود، دردناک است، یا با علائم دیگری مانند تب، کاهش وزن غیرقابل توضیح، تغییرات پوستی، یا خونریزی غیرعادی همراه است، به پزشک مراجعه کنید. همچنین، اگر توده‌ای در زیر بغل شما برای بیش از چند هفته باقی بماند یا تغییرات غیرعادی در آن مشاهده کنید، مشاوره پزشکی ضروری است.
پزشک با انجام معاینه و آزمایش‌های لازم می‌تواند علت دقیق توده را شناسایی کند و بر اساس نتیجه، درمان‌های مناسب را پیشنهاد دهد. در برخی موارد، درمان ممکن است شامل داروهای ضدعفونی‌کننده، درمان‌های هورمونی، یا حتی جراحی برای برداشتن توده باشد. توجه به علائم و مشاوره با پزشک می‌تواند به تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر کمک کند و از بروز مشکلات جدی‌تر پیشگیری کند.
نکته پایانی در مورد وجود غده کوچک در زیر بغل
وجود یک غده کوچک یا توده در زیر بغل، می‌تواند به دلایل مختلفی ازجمله عفونت‌ها، کیست‌ها، تغییرات هورمونی و حتی سرطان در زیر بغل باشد. شناخت بافت‌های زیر بغل و علل شایع توده‌ها به شما کمک می‌کند تا بهتر درک کنید که ممکن است چه چیزی موجب بروز این توده‌ها شده باشد. با توجه به تنوع دلایل ممکن و اهمیت تشخیص به موقع، در صورتی که با تغییرات غیرعادی در زیر بغل مواجه شدید یا توده‌ای مشاهده کردید که باعث نگرانی شما شده است، مهم است که به پزشک مراجعه کنید.
دکتر شهپر حقیقت، پزشک، MPH، PhD و لنفولوژیست دوره دیده و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سرطان پستان جهاد دانشگاهی می‌باشند. اگر با علائم غیرطبیعی مانند وجود غده در زیر بغل یا اطراف سینه مواجه شدید، می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی زیر با ایشان ملاقات کنید:
آدرس مطب؛ خیابان سهروردی شمالی، خیابان شهید قندی، کوچه یکم، پلاک4، جنب مرکز ام آر ای سهروردی، طبقه همکف،
شماره مطب:
021-88173530
021-88763768
09399300748
