سرطان پستان یکی از شایعترین سرطانها در زنان است که در صورت تشخیص دیرهنگام، میتواند عوارض جانبی متعددی به همراه داشته باشد. یکی از این عوارض، لنف ادم است که به دلیل اختلال در سیستم لنفاوی بعد از جراحی یا درمانهای تکمیلی ایجاد میشود. در واقع می توان گفت سرطان پستان و لنف ادم ارتباط تنگاتنگی بایکدیگر دارند؛ لنف ادم، بهویژه در ناحیه دست و بازو، میتواند مشکلاتی نظیر تورم و کاهش کیفیت زندگی بیمار را به همراه داشته باشد.
از این رو قصد داریم در این محتوا، به بررسی علمی چگونگی شکلگیری لنف ادم بعد از سرطان پستان، نقش چاقی و فعالیت بدنی در کنترل آن، و اهمیت مراقبتهای پس از جراحی از جمله ماساژ لنفاوی و تمرینات ورزشی بپردازیم. همچنین، نقش متخصصان لنفولوژی در تشخیص و درمان زودهنگام لنف ادم، و بازگشت به زندگی عادی به کمک آنها را مورد بحث قرار خواهیم داد. با ما همراه باشید!
سرطان پستان و لنف ادم
سرطان پستان یکی از شایعترین انواع سرطان در زنان است که در سراسر جهان، از جمله ایران، به طور چشمگیری دیده میشود. خوشبختانه، پیشرفتهای اخیر در علم پزشکی به تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر این بیماری کمک کردهاند. اگر این سرطان به موقع شناسایی شود، احتمال بهبودی کامل و بازگشت به زندگی عادی بسیار بیشتر خواهد بود.
برای درمان زودهنگام این بیماری، ممکن است پزشک مجبور به برداشتن بخشی از پستان، یا در موارد حادتر همه پتان باشد. علاوه بر این، درمانهای تکمیلی دیگری مانند شیمیدرمانی و پرتودرمانی نیز در اکثر موارد، مورد نیاز است. این روشها میتوانند عوارض جانبی مختلفی را برای بیمار به همراه داشته باشند. یکی از این عوارض شایع، لنف ادم است، که به دلیل آسیب به سیستم لنفاوی به وجود میآید. لنف ادم به خصوص پس از برداشتن غدد لنفاوی زیر بغل و دیگر روشهای درمانی سرطان پستان پدیدار میشود.
در ویدوئو زیر به طور کامل و دقیق ارتباط سرطان پستان و لنف ادم، توسط دکتر شهپر حقیقت، لنفولوژیست و عضو هیئوت علمی جهاد دانشگاهی، مورد بررسی قرار گرفته است.
چگونه لنف ادم پس از درمان سرطان پستان رخ میدهد؟
درمان سرطان پستان معمولاً شامل جراحی برداشتن بخشی یا تمام پستان و همچنین نمونهبرداری از غدد لنفاوی زیر بغل است. این اقدامات به دلیل تشخیص انتشار سرطان به دیگر نقاط بدن انجام میشود؛ اما مشکل اصلی اینجاست که جراحیها، شیمیدرمانی و پرتودرمانی، میتوانند به شبکه لنفاوی آسیب وارد کنند و راههای بازگشت لنف را مسدود نمایند! این عارضه همان ارتباط سرطان پستان و لنف ادم است! زیرا میتواند باعث تجمع مایعات و تورم در دست و بازوی بیمار میشود که به این حالت لنف ادم میگویند.
با درک بهتر این شرایط، میتوانیم به نقش مهم درمانهای پیشگیرانه، و مدیریت فعال بعد از جراحی و درمانهای سرطان پستان پی ببریم. آگاهی از این موضوع کمک میکند تا با روشهای مراقبتی مناسب، خطرات لنف ادم به حداقل برسد.
مدیریت چاقی و تأثیر آن بر سرطان پستان و لنف ادم
یکی از عوامل خطرناک برای بروز لنف ادم، چاقی است. افرادی که تحت درمانهای سرطان پستان قرار میگیرند، به خصوص آنهایی که درمانهای هورمونی را پیش گرفتهاند، اغلب با افزایش وزن مواجه میشوند. این زیاد شدن وزن میتواند خطر بروز لنف ادم را بیشتر کند. پس از جراحی و درمان، یکی از توصیههای مهم برای این بیماران، مراجعه به مشاوران تغذیه و حفظ وزن ایدهآل است.
بسیار اهمیت دارد که بیماران از همان روزهای ابتدایی پس از درمان به این موضوع توجه کنند و وزن خود را در حد مطلوب نگه دارند. هم بیمارانی که از قبل چاق بودهاند و هم آنهایی که به علت درمان دچار افزایش وزن شدهاند، باید به کاهش وزن توجه زیادی داشته باشند. این موضوع نه تنها به بهتر شدن شرایط جسمانی کمک میکند، بلکه خطر ابتلا به لنف ادم را نیز کاهش میدهد.
فعالیت بدنی و نقش آن در جلوگیری از لنف ادم بعد سرطان سینه
یکی دیگر از موضوعات مهم در پیشگیری از لنف ادم پس از جراحی سرطان پستان، حفظ فعالیت بدنی مناسب است. اکثر بیماران از ارتباط سرطان پستان و لنف ادم آگاه نیستند و به همین دلیل پس از جراحی، به دلیل ترس از آسیب، از حرکت دادن کامل دست جراحی شده خودداری میکنند. این محدودیت در حرکت میتواند باعث مختل شدن جریان لنف و در نهایت بروز لنف ادم شود.
برای جلوگیری از این مشکل، بیماران باید بدانند که حرکت دست جراحی شده باید به تدریج به دامنه طبیعی خود برگردد. محدوده حرکتی دست سالم میتواند الگوی خوبی برای اندازهگیری باشد. در حدود ده روز پس از جراحی، بیماران باید تلاش کنند تا دامنه 180 درجهای حرکت دست را، در دست جراحی شده خود بازیابی کنند.
سرطان پستان و لنف ادم:مراقبتهای پس از جراحی و ماساژ لنفاوی
باتوجه به مطالبی که گفته شد، رابطه سرطان پستان و لنف ادم را نمیتوان نادیده گرفت؛ از این رو، مراقبتهای بعد از عمل نقش بسیار مهمی در جلوگیری از بروز لنف ادم دارند. یکی از این مراقبتها، انجام ماساژ لنفاوی است که به بازگرداندن جریان طبیعی لنف کمک میکند. باید توجه کرد که ماساژ تخلیه یا MLD یک ماساژ تخصصی ملایم جهت دار است و از ماساژهای معمولی در بسیاری از سالنهای ورزشی و ماساژ متفاوت است. این ماساژها باید توسط لنفولوژیستها یا لنفوتراپیستها آموزش داده شود تا بیمار بتواند به درستی از این روش استفاده کنند.
مراکز تخصصی بازتوانی پکیجهای آموزشی خاصی را برای بیماران پس از جراحی آماده میکنند که شامل تکنیکهای ماساژ و ورزشهای خاص برای بهبود جریان لنف و جلوگیری از تورم است. توجه به این نکات میتواند نقش مهمی در جلوگیری از بروز لنف ادم ایفا کند.
نقش ورزش در بازتوانی و جلوگیری از لنف ادم بعد سرطان سینه
پس از جراحی، یکی از راههای مؤثر برای پیشگیری از لنف ادم و بهبود سریعتر، بازگشت به فعالیتهای روزمره و تمرینات ورزشی است. ورزشهای بازتوانی مخصوصی وجود دارند که نه تنها به بازیابی حرکت دست کمک میکنند، بلکه جریان لنف را نیز بهتر میکنند. باید دقت کرد که فعالیتهای ورزشی به صورت تدریجی و تحت نظر پزشک آغاز شوند تا از آسیبهای احتمالی جلوگیری شود.
همراهی خانواده و اطرافیان نیز در این مرحله بسیار اهمیت دارد؛ گاهی اوقات به دلیل دلسوزی، افراد خانواده بیمار را از انجام فعالیتهای روزمره خود منع میکنند، که این خود میتواند به شدیدتر شدن مشکلاتی مانند لنف ادم منجر شود!بنابراین، تشویق به انجام فعالیتها و حرکتهای طبیعی باید در اولویت قرار بگیرد.
اهمیت مراجعه به پزشک لنفولوژیست
از آنجایی که سرطان پستان و لنف ادم ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند، پس از جراحی و درمانهای سرطان سینه، مراجعه به پزشک لنفولوژیست بسیار توصیه میشود. این پزشکان دانش و تجربه بالایی در زمینه بیماریهای سیستم لنفاوی دارند و میتوانند با تشخیص صحیح علت ورم و تعیین پروتکل درمانی آن، راهنماییهای دقیق و آموزشی به بیماران ارائه دهند. برنامههای درمانی و مراقبتی که توسط این پزشکان توصیه میشود، شامل ماساژ لنفاوی، ورزشهای مخصوص و نکاتی برای حفظ سلامتی روزانه است.
لنفولوژیستها همچنین میتوانند در تشخیص زودهنگام لنف ادم کمک کنند و راهکارهای درمانی مناسب برای جلوگیری از تشدید آن ارائه دهند. این مراقبتهای پس از درمان سرطان پستان، میتواند به بیماران کمک کند تا با کمترین عوارض جانبی، به زندگی عادی خود برگردند.
سرطان پستان و لنف ادم: چالشها و راهکارهای مؤثر برای بهبود
سرطان پستان، هرچند یکی از شایعترین انواع این بیماری در زنان است، اما با تشخیص به موقع و درمان مناسب، قابل کنترل و درمان است. یکی از عوارض احتمالی پس از درمانهای سرطان پستان، لنف ادم است که میتواند زندگی بیماران را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، با مراقبتهای مناسب، حفظ وزن ایدهآل، انجام ورزشهای صحیح و مراجعه به پزشک لنفولوژیست، میتوان از بروز لنف ادم پیشگیری کرد و زندگی با کیفیتی را پس از درمان تجربه کرد.
پس از درمان سرطان پستان و به منظور پیشگیری یا مدیریت لنف ادم، مراجعه به پزشکان متخصص در این حوزه بسیار اهمیت دارد. دکتر شهپر حقیقت، به عنوان یکی از پزشکان مجرب در زمینه درمان لنف ادم، میتواند راهنماییهای تخصصی و مناسبی را به بیماران ارائه دهد. با توجه به حساسیت این بیماری، مشاوره و پیگیری درمان زیر نظر پزشک لنفولوژیست مانند دکتر حقیقت میتواند به پیشگیری از عوارض و بهبود سلامتی بیماران کمک کند.
برای دریافت مشاوره و مراجعه به مطب دکتر شهپر حقیقت، میتوانید از این شمارهها استفاده کنید: 02188173530، 02188763768 و 09399300748؛ همچنین مطب ایشان در خیابان سهروردی شمالی، خیابان شهید قندی، کوچه یکم، پلاک 4، جنب مرکز ام آر ای سهروردی، طبقه همکف قرار دارد.