بسیاری از افرادی که با لنف ادم درگیر هستند، در زندگی روزمره‌شان یک دغدغه مشترک دارند: آیا انجام کارهای منزل برایشان مجاز است یا ممکن است باعث تشدید ورم شود؟ به‌ویژه بانوانی که پس از جراحی پستان یا درمان‌های سرطان با این عارضه روبه‌رو می‌شوند، معمولا در انجام ساده‌ترین کارهای خانه دچار تردید می‌شوند. واقعیت این است که کارهای منزل به خودی خود ممنوعیتی برای مبتلایان به لنف ادم ایجاد نمی‌کند؛ بلکه نوع انجام کارها و رعایت اصول مراقبتی است که می‌تواند تفاوت بین بهبود وضعیت یا افزایش ورم را رقم بزند.

با رعایت چند نکته ساده در کنار سایر روش های مراقبت از لنف ادم در منزل، مثل استفاده هم‌زمان از هر دو دست، تقسیم‌بندی کارها در بازه‌های کوتاه، استراحت کافی، و پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین، نه‌تنها خطری برای فرد ایجاد نمی‌شود، بلکه فعالیت روزمره می‌تواند به جریان بهتر لنف و حفظ توان عضلانی کمک کند. به بیان دیگر، با شناخت محدودیت‌ها و رعایت اصول درست، فرد می‌تواند مثل گذشته بخش زیادی از امور منزل را انجام دهد و در عین حال مراقب سلامت خود باشد.

در حال حاضر بر اساس قوانینی که در کنگره بین المللی لنفولوژی تعیین شده است، فعالیت های روزمره نه تنها منجر به افزایش ورم نمی شود، بلکه می تواند از تشدید ورم نیز جلوگیری کند. به این ترتیب، فعالیت بعد از جراحی پستان نباید حذف شود. اما سوال این است که انجام کارهای منزل با وجود لنف ادم چگونه باید باشد تا کمترین اثر منفی را بر لنف ادم بگذارد؟
برخی از افراد ممکن است در هنگام انجام کارهای منزل با وجود لنف ادم، متوجه افزایش ورم در نواحی مختلف شوند. این افراد چه باید بکنند؟ و آیا کار کردن بعد از جراحی پستان برای افراد مجاز است؟

آیا انجام کارهای منزل با وجود لنف ادم دست ممکن است؟

به طور کلی، برای افرادی که جراحی پستان انجام می دهند، هیچ محدودیتی برای انجام کارهای منزل با وجود لنف ادم ایجاد نخواهد شد. اتفاقا جالب است بدانید که انجام کارهای منزل با وجود لنف ادم برای افراد مبتلا کمک کننده خواهد بود. زیرا حرکت دادن دست می تواند نقش بسزایی در پیشگیری از ایجاد یا تشدید ورم ایفا نماید.

خاطرتان باشد که، غیر همسان بودن عملکرد دو دست (دست سمت جراحی شده و دست سالم)، از عوامل اصلی ایجاد لنف ادم خواهد بود؛ در واقع، افراد باید بتوانند با دست سمت جراحی شده فعالیت های بیشتری انجام دهند تا جریان مایع لنف بیشتر شده و از تورم شدید پیشگیری به عمل آید.

به این ترتیب، حرکت دست بعد از انجام جراحی پستان، نه تنها یک عامل خطرزا محسوب نمی شود، بلکه کمک کننده نیز خواهد بود. حتی لازم است مبتلایان به لنف ادم دست، از محدوده کامل حرکتی خود استفاده کنند. در واقع، باید بر اساس محدوده حرکتی دست سالم، دامنه حرکتی دست درگیر را تعیین نمود.

نکات مهم انجام کارهای منزل با وجود لنف ادم دست

با اینکه انجام کارهای منزل برای مبتلایان به لنف ادم ممنوع نیست، اما رعایت چند نکته کلیدی می‌تواند از تشدید ورم جلوگیری کرده و کارها را ایمن‌تر و راحت‌تر کند:

• استفاده از هر دو دست؛بهتر است کارهایی که معمولا با دست سالم انجام می‌دهید، با دست درگیر هم انجام شود. این کار به جریان بهتر لنف کمک کرده و فشار وارد بر شانه‌ها و بازوها را کاهش می‌دهد.
• بلند کردن و جابجایی اجسام؛ هنگام حمل وسایل یا اشیای کمی سنگین، حتما از هر دو دست استفاده کنید. در صورت امکان جسم را نزدیک به بدن نگه دارید تا فشار کمتری بر اندام‌ها وارد شود.
• پرهیز از خستگی بیش از حد؛ضعف عضلانی و خستگی می‌تواند ورم لنفاوی را تشدید کند. بنابراین پس از مدت کوتاهی کار کردن، زمانی برای استراحت اختصاص دهید.
• انجام کارها در آرامش؛کارهای منزل را بدون عجله و استرس انجام دهید. این رویکرد علاوه بر کاهش فشار جسمانی، برای ذهن و روان نیز مفید است.
• مراقبت‌های تکمیلی؛ در زمان‌های استراحت می‌توانید از روش‌هایی مثل ماساژ لنفاوی، تمرینات کششی یا ورزش‌های سبک استفاده کنید تا از بروز یا تشدید ورم پیشگیری شود.

نکات مهم انجام کارهای منزل با وجود لنف ادم پا

افرادی که در زمینه مراقبت های لنف ادم آموزش های کاملی دیده اند، به خوبی می توانند برای انجام کارهای منزل با وجود لنف ادم نیز اقدام نمایند؛ این مساله برای انواع لنف ادم دست و پا صدق می کند. از جمله نکات مهمی که افراد مبتلا به لنف ادم پا باید در هنگام انجام فعالیت های روزمره انجام دهند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

1. ماساژ پا در زمان استراحت؛ در فاصله‌های استراحت حتما ماساژ پا را انجام دهید تا جریان لنفاوی بهبود پیدا کند و ورم کاهش یابد.
2. پرهیز از ایستادن طولانی‌مدت؛ ایستادن زیاد فشار مضاعفی بر پاها وارد کرده و احتمال تشدید ورم را افزایش می‌دهد.
3. استفاده از جوراب کشی مناسب؛ پوشیدن جوراب‌های فشاری در طول انجام کارهای منزل از بروز یا تشدید ورم پا جلوگیری می‌کند.
4. ترکیب کار و استراحت؛ کارهای منزل را در بازه‌های کوتاه انجام دهید و بین آن‌ها زمان کافی برای استراحت و مراقبت اختصاص دهید.

 از دید دکتر شهپر حقیقت، رعایت همه نکات یاد شده باعث می شود تا انجام کارهای منزل با وجود لنف ادم، راحت تر و لذتبخش تر باشد.

 انجام فعالیت های سنگین در منزل با وجود لنف ادم

با این که انجام فعالیت های روزمره در منزل برای افرادی که با لنف ادم درگیر هستند بلامانع است، اما انجام هرگونه فعالیتی هم توصیه نمی شود به عنوان مثال، بعضی فعالیت‌ها همچون بلند کردن اجسام سنگین یا انجام کارهای طولانی و طاقت‌فرسا می‌توانند باعث تشدید علائم شوند. در چنین مواقعی توصیه می‌شود از دیگران کمک بگیرید.

به‌طورکلی،بلند کردن اجسام سنگین برای افراد مبتلا به لنف ادم باید با دقت و رعایت اصول زیر انجام شود:

• بهتر است برای بلند کردن اجسام، از هر دو دست استفاده کنید.

• هنگام حمل وسیله، آن را تا حد امکان به بدن نزدیک کنید.

• بهترین روش، بغل کردن جسم در هنگام حمل است تا فشار کمتری به دست‌ها و شانه‌ها وارد شود.

• این کار باعث می‌شود احتمال تشدید ورم یا آسیب به بافت‌ها به حداقل برسد.

نکته مهم: رعایت این اصول نه‌تنها برای افراد مبتلا به لنف ادم، بلکه برای افراد سالم هم توصیه می‌شود تا از فشار و آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.

دلایل تشدید ورم لنف ادم هنگام انجام کارهای منزل

بسیاری از افراد مبتلا به لنف ادم حتی با رعایت توصیه‌های عمومی، باز هم متوجه افزایش تورم در دست یا پای خود هنگام انجام کارهای منزل می‌شوند. این موضوع می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که آگاهی از آن‌ها کمک می‌کند تا از تشدید علائم جلوگیری شود.

• استفاده بیش از حد از یک اندام؛ انجام تمام کارهای منزل با یک دست یا یک پا، فشار زیادی بر اندام وارد می‌کند و باعث اختلال در جریان لنف می‌شود. این مسأله نه‌تنها برای بیماران مبتلا به لنف ادم بلکه برای افراد سالم هم مشکل‌ساز است.
• بی‌تحرکی اندام مبتلا؛ بی‌حرکت ماندن دست یا پا باعث ضعف عضلات و کاهش پمپاژ طبیعی لنف می‌شود. در نتیجه، مایع لنفاوی در اندام تجمع پیدا کرده و ورم شدت می‌گیرد. به همین دلیل است که حتی در هنگام استراحت نیز باید تمرینات سبک یا ماساژ لنفاوی انجام شود.
• خستگی جسمانی و فعالیت طولانی؛ کارهای سنگین یا طولانی مدت در منزل می‌توانند به خستگی شدید بدن منجر شوند. این وضعیت فشار بیشتری بر سیستم لنفاوی وارد کرده و احتمال ورم در دست یا پا را افزایش می‌دهد.
• عدم رعایت مراقبت‌های اختصاصی لنف ادم؛ استفاده نکردن از جوراب یا آستین فشاری، بی‌توجهی به ماساژ لنفاوی یا ورزش‌های مناسب، از مهم‌ترین عواملی هستند که می‌توانند باعث تشدید ورم شوند.

مدیریت فعالیت‌های روزمره در هنگام ابتلا به لنف ادم

یکی از سوالات مهمی که برای افراد به وجود می آید این است که نحوه انجام فعالیت هایی نظیر جارو کردن، اتو کشیدن و مانند آن ها با وجود لنف ادم چگونه است؟ آیا می توان این کارها را انجام داد؟

در پاسخ باید گفت بله؛ انجام هیچ یک از این کارها، اختلالی در درمان لنف ادم ایجاد نخواهد کرد. اما برای مدیریت فعالیت های روزمره با وجود لنف ادم، باید نکات خاصی را مدنظر قرار داد که در ادامه بیشتر در مورد آنها صحبت خواهیم کرد.

جارو کردن و اتو کشیدن در لنف ادم

انجام کارهایی مثل جارو کشیدن یا اتو کردن می‌تواند برای افراد مبتلا به لنف ادم چالش‌برانگیز باشد، زیرا فشار اضافی روی دست‌ها ممکن است تورم را افزایش دهد. با رعایت چند نکته ساده و استفاده از هر دو دست، می‌توان این فعالیت‌ها را ایمن و راحت انجام داد و از تشدید ورم جلوگیری کرد.

• استفاده از هر دو دست برای کاهش فشار بر دست مبتلا
• تقسیم‌بندی زمان کار و استراحت بین مراحل
• پرهیز از جابجایی یا بلند کردن اجسام سنگین

انجام کارهای آشپزخانه در لنف ادم

کار کردن در آشپزخانه برای افراد مبتلا به لنف ادم می‌تواند باعث تشدید ورم دست‌ها شود، به‌ویژه هنگام انجام فعالیت‌هایی که فشار مستقیم به دست وارد می‌کنند.

با رعایت چند نکته ساده می‌توان از فشار اضافی جلوگیری کرد و کارها را راحت‌تر انجام داد:

1. 1. استفاده از تخته سبزی هنگام خرد کردن مواد غذایی؛ خرد کردن روی تخته باعث کاهش فشار بر دست‌ها و صرف انرژی کمتر می‌شود.
   2. تقسیم حجم مواد غذایی؛ مواد را در مقدار کم خرد کنید تا فشار روی دست‌ها و مچ کاهش یابد.
   3. دریافت کمک از دیگران برای باز کردن درب قوطی‌ها؛ این کار فشار زیادی به پشت دست وارد می‌کند و بهتر است توسط دیگران انجام شود.
   4. انجام فعالیت‌ها با آرامش و در زمان مناسب؛ عجله نکردن و برنامه‌ریزی برای انجام مراحل آشپزی، به کاهش ورم و خستگی کمک می‌کند.

اصول گردگیری و تمیزکاری منزل در لنف ادم

گردگیری و تمیز کردن منزل یکی از فعالیت‌های روزمره است که ممکن است برای دست‌های مبتلا به لنف ادم فشار ایجاد کند. با رعایت اصول ایمنی، استفاده از دستکش و انجام حرکت‌های مناسب، می‌توان این کارها را بدون خطر برای تورم و با حفظ محدوده حرکتی انجام داد و از خستگی و آسیب‌های احتمالی پیشگیری کرد.

• انجام کارها با احتیاط و آرامش
• استفاده از دستکش برای محافظت از زخم‌ها و بریدگی‌های احتمالی
• حرکت‌های چرخشی دست برای حفظ محدوده حرکتی
• پیاده‌روی روزانه برای مبتلایان به لنف ادم پا

آیا انجام فعالیت هایی مانند خیاطی، بافتنی و قلاب بافی مجاز است؟

فعالیت های مانند خیاطی و بافتنی از کارهای روزمره منزل به حساب نمی آیند؛ اما انجام آن ها با شرط وجود استراحت کافی، کم بودن حجم کار و انجام مراقبت های لنف ادم بلامانع است. برای انجام فعالیت هایی مانند قلاب بافی نیز بهتر است از بالش های حمایت کننده دست استفاده نمود. به این ترتیب دست ها در حالت آویزان قرار نگرفته و فشار وارد بر آن ها به حداقل خواهد رسید.

افرادی که ناچار به ایستادن طولانی مدت هستند، ممکن است به ورم های شدید پا دچار گردند. اما جابجا شدن و راه رفتن در حین کار می تواند از این موضوع جلوگیری به عمل آورد. همچنین، افراد می توانند در حین انجام کارهایی که به ایستادن نسبتا طولانی مدت نیاز دارند، از جوراب های مخصوص استفاده نمایند.

احساس خستگی پس از انجام کارهای منزل با وجود لنف ادم

چرا مدت زمان کوتاهی پس از انجام کارهای منزل با وجود لنف ادم ، احساس خستگی می کنیم؟

بیمارانی که تحت درمان سرطان قرار می‌گیرند، چه از طریق جراحی، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی، معمولاً دچار کاهش عملکرد ریه و افت توان تنفسی می‌شوند. این اختلال در اکسیژن‌رسانی اغلب به احساس خستگی شدید و ضعف عمومی منجر می‌گردد. علاوه بر این، مصرف داروهای شیمی‌درمانی و هورمونی نیز می‌تواند به‌عنوان یکی از عوامل اصلی خستگی و بی‌حالی در این افراد شناخته شود.

با وجود این چالش‌ها، رعایت اصول بازتوانی می‌تواند نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی ایفا کند. انجام فعالیت‌های بدنی ملایم و ورزش‌های بازتوانی، همراه با مراقبت‌های لازم در زمینه لنف ادم، به بیماران کمک می‌کند تا از بروز مشکلات شدیدتر پیشگیری کرده و توان جسمی خود را حفظ نمایند. از سوی دیگر، پیروی از یک رژیم غذایی سالم سرشار از میوه‌ها و سبزیجات تازه، باعث تقویت بدن، سم‌زدایی طبیعی و کاهش ضعف عضلانی خواهد شد. ورزش منظم نیز ضمن تقویت عضلات، سطح انرژی و نشاط جسمی فرد را افزایش می‌دهد.

در کنار این موارد، توجه به علایق شخصی و فعالیت‌های مورد علاقه پس از درمان، به بهبود وضعیت روانی بیمار کمک شایانی می‌کند. ترکیب سلامت روانی و جسمی در نهایت موجب می‌شود فرد توان بیشتری برای انجام کارهای روزمره، از جمله کارهای منزل حتی با وجود لنف ادم، داشته باشد و با خستگی کمتری روبه‌رو شود.

بانداژقبل از انجام کارهای منزل با وجود لنف ادم

مسلما وجود بانداژ در هنگام انجام کارهای منزل با وجود لنف ادم، کار کردن را کمی سخت تر از حالت عادی می کند؛ اما این مساله نباید مانع از تحرک کافی و انجام فعالیت های روزمره گردد. کار کردن با بانداژ می تواند برای کاهش ورم و یا پیشگیری از تشدید آن مفید باشد.

افرادی که از بانداژ استفاده می کنند می توانند در طول ساعت های استراحت خود بانداژ را به طور کامل باز کرده و به اعضای بدن خود استراحت دهند. حتی ممکن است گاهی افراد در ساعاتی از شبانه روز به جای بانداژ از آستین های سبک استفاده کنند. در چنین شرایطی می توان انجام کارهای روزانه را به زمان هایی موکول کرد که بیمار از آستین استفاده می کند.

نکات مهم هنگام رانندگی برای افراد مبتلا به لنف ادم

برای افراد مبتلا به لنف ادم، رانندگی طولانی مدت توصیه نمی‌شود، زیرا فشار و استرس ناشی از مسیرهای شلوغ می‌تواند باعث تشدید ورم دست و پا گردد. همچنین، قرار گرفتن دست‌ها در معرض نور مستقیم خورشید هنگام رانندگی در هوای گرم، ممکن است ورم لنفاوی را افزایش دهد.

برای کاهش خطر تشدید لنف ادم هنگام رانندگی، موارد زیر رعایت شود:

• از رانندگی در محیط‌های شلوغ و استرس را و اعمال فشار روی اندام اجتناب کنید.
• اگر مبتلا به لنف ادم پا هستید حتما هنگام رانندگی از جوراب‌های کشی مناسب استفاده کنید.
• در طول مسیر زمان‌های استراحت منظم تعیین کرده و از رانندگی طولانی مدت پرهیز کنید.
• با استفاده از آستین مناسب یا سایه‌بان از دست‌ها در برابر تابش مستقیم نور خورشید، محافظت کنید.

رعایت این نکات باعث می‌شود رانندگی برای افراد مبتلا به لنف ادم ایمن‌تر و کم‌خطرتر باشد.

منبع: پنجشنبه گپ دکتر شهپر حقیقت