مراقبت از لنف ادم در محیط کار؛ بایدها و نباید ها

تصویر مردی خوشحال از یادگیری مراقبت از لنف ادم در محیط کار

افراد مبتلا به لنف ادم نیاز به توجه ویژه‌ای در محل کار دارند تا از تشدید علایم جلوگیری کنند. شرایط کاری مانند نشستن طولانی‌مدت، ایستادن مداوم یا انجام فعالیت‌های سنگین می‌تواند فشار زیادی بر سیستم لنفاوی وارد کرده و به تجمع مایع لنفاوی منجر شود. رعایت اصول ارگونومیک، استفاده از پوشش‌های فشاری و انجام تمرینات منظم، نقش مهمی در مراقبت از لنف ادم در محیط کار و پیشگیری از بدتر شدن وضعیت دارند.

چگونه از لنف ادم در ساعات کاری مراقبت کنیم؟

مراقبت از لنف ادم در محیط کار نیازمند رعایت اصول خاصی است تا از شدت‌گرفتن علایم و بروز عوارض جلوگیری شود. در ادامه، راهکارهای عملی برای آموزش مدیریت لنف ادم در ساعات کاری ارایه می‌گردد: medlineplus.gov

  • استفاده از لباس‌های فشاری مناسب؛ پوشیدن آستین یا جوراب‌های فشاری استاندارد در طول ساعات کاری به کاهش تورم و پیشگیری از تجمع مایعات لنفاوی کمک می‌کند.
  • انجام حرکات کششی و تغییر وضعیت منظم؛ در محیط‌های اداری، هر ۳۰ تا ۶۰ دقیقه یک‌بار از جای خود برخیزید و حرکات کششی انجام دهید. این کار به بهبود جریان لنف و کاهش تورم کمک می‌کند.
  • تنظیم محیط کاری؛ محیط کار باید به‌گونه‌ای تنظیم شود که از فشار اضافی بر ناحیه مبتلا جلوگیری گردد. استفاده از زیرپایی برای بالا نگه‌داشتن پاها در صورت ابتلا به لنف ادم در اندام تحتانی از اهمیت بالایی برخوردار است.​ تنظیم ارتفاع صندلی و میز کار در کنار اجتناب از قرارگیری در دماهای بسیار بالا یا پایین نیز از مواردی هستند که باید حتما در نظر گرفته شوند.
  • پرهیز از فشار و گرمای مستقیم؛ از قرار دادن اندام مبتلا در معرض گرمای مستقیم یا فشار طولانی‌مدت خودداری کنید، زیرا این عوامل می‌توانند باعث تشدید تورم شوند.
  • رعایت بهداشت پوست و پیشگیری از آسیب؛ پوست اندام مبتلا را تمیز و مرطوب نگه دارید و از بروز خراش یا زخم جلوگیری کنید تا خطر عفونت کاهش یابد.
  • برنامه‌ریزی برای مراقبت‌های درمانی در طول روز؛ در صورت امکان، زمان‌هایی را برای انجام ماساژ لنفاوی یا تمرینات فیزیکی سبک در نظر بگیرید تا روند درمانی به‌طور مستمر ادامه یابد.

تأثیر نشستن و ایستادن طولانی بر لنف ادم در محیط کاری

وضعیت‌هایی مانند نشستن و ایستادن طولانی‌مدت، می‌توانند جریان لنف را مختل کرده و منجر به تجمع مایع، تورم و تشدید علایم لنف ادم شوند. در ادامه، تاثیرات این وضعیت‌ها و راهکارهای پیشگیری از آن‌ها بررسی می‌شود.​

نشستن طولانی‌مدت

نشستن مداوم، به‌ویژه بدون حرکت، می‌تواند جریان لنف را کاهش داده و منجر به تجمع مایع در اندام‌های تحتانی شود. این وضعیت ممکن است باعث افزایش تورم و ناراحتی در افراد مبتلا به لنف ادم گردد. مطالعات نشان داده‌اند که تغییر موقعیت از نشستن به ایستادن در فواصل کوتاه می‌تواند به کاهش تورم پاها کمک کند.

ایستادن طولانی‌مدت

ایستادن مداوم نیز می‌تواند فشار بر سیستم لنفاوی را افزایش داده و منجر به خستگی، گرفتگی عضلات و درد در ناحیه کمر و پاها شود. این وضعیت ممکن است خطر ابتلا به اختلالات وریدی مزمن را افزایش دهد. مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۶ در مجلهJournal of Pain and Symptom Management منتشر شد، به بررسی فراوانی، شدت و ناراحتی ناشی از علایم لنف ادم اندام تحتانی پرداخت.

نتایج نشان داد که بیش از ۸۵٪ از بیماران با ایستادن طولانی‌مدت دچار تشدید تورم، احساس سنگینی و ناراحتی می‌شوند؛ همچنین بیش از ۷۰٪ شرکت‌کنندگان افزایش بار روانی ناشی از علائم فیزیکی را به‌ویژه در محیط‌های کاری یا موقعیت‌های اجتماعی، گزارش کردند.

راهکارهای پیشگیری و مراقبت از لنف ادم در محیط کار

در محیط‌های کاری، مدیریت صحیح وضعیت بدنی، استفاده از وسایل فشاری و رعایت اصول بهداشتی می‌تواند نقش مهمی در کنترل لنف ادم ایفا کند. هدف از این راهکارها، کاهش تورم، جلوگیری از تشدید نشانه‌ها و بروز آن در محیط شغلی بیماران است. به این منظور نکات زیر بسیار حایزاهمیت هستند: www.alicepeckday.org

خانمی در حال انجام ورزش برای مراقبت از لنف ادم در محیط کار

  • هر ۳۰ تا ۶۰ دقیقه از جای خود بلند شوید.
  • چند قدم راه بروید یا حرکات کششی ساده انجام دهید.
  • از آستین یا جوراب‌های فشاری با تجویز متخصص استفاده کنید.
  • در طول روز به‌طور پیوسته آن‌ها را بپوشید (مگر در موارد خاص).
  • از زیرپایی یا سطح شیب‌دار استفاده کنید تا پاها بالاتر از سطح قلب قرار بگیرند.
  • فعالیت‌های خود را طوری تنظیم کنید که بین ایستادن و نشستن تعادل ایجاد شود.
  • از منابع گرمایی مانند بخاری یا لپ‌تاپ دوری کنید.
  • از وارد شدن ضربه یا فشار فیزیکی به اندام جلوگیری کنید.
  • پوست را تمیز، خشک و مرطوب نگه دارید.
  • از ایجاد خراش یا بریدگی جلوگیری کرده و به سرعت آن را درمان کنید.
  • نوشیدن آب کافی برای حفظ تعادل مایعات بدن بسیار مهم است.
  • از غذاهای پرنمک پرهیز کنید.

ورزش‌های مناسب در محیط کار برای کاهش علائم لنف ادم

در ادامه جدول ورزش‌های مناسب برای مراقبت از لنف ادم در محیط کار و پیشگیری از لنف ادم در اندام فوقانی برای شما آورده شده است؛ این تمرین‌ها ساده، بی‌خطر و قابل انجام پشت میز کار یا در زمان‌های کوتاه استراحت هستند.

تعداد/زمان توصیه‌شده نحوه انجام نام تمرین
۱۰–۱۵ بار، ۲–۳ بار در روز باز و بسته کردن مداوم مچ دست یا مچ پا، در حالت نشسته یا ایستاده پمپ مچ دست یا پا
۱۰ بار در هر جهت چرخاندن مچ دست یا قوزک پا به صورت دایره‌ای، ابتدا در جهت عقربه ساعت، سپس معکوس چرخش مچ یا قوزک
۱۰ تکرار بالا بردن بازوها به سمت بالا و بازگشت آرام به حالت اولیه بالا بردن بازوها
۱۰ تکرار کشیدن شانه‌ها به سمت عقب، نگه داشتن برای چند ثانیه، سپس رها کردن کشش شانه به عقب
۱۰ بار برای هر پا خم کردن و صاف کردن زانو در حالت نشسته، به‌صورت جداگانه برای هر پا خم و باز کردن زانو
۵ ثانیه نگه‌داشتن، ۱۰ بار قرار دادن کف دست‌ها روبه‌روی سینه، فشار دادن به هم و نگه داشتن چند ثانیه فشار کف دست‌ها به هم
۱–۲ دقیقه نوشتن حروف الفبا با انگشت اشاره در هوا برای تقویت حرکت ظریف انگشتان نوشتن با انگشت در هوا
۳–۵ دقیقه، چند بار در روز دم و بازدم عمیق از طریق بینی و شکم، با تمرکز بر آرام‌سازی و تحریک لنف تنفس عمیق شکمی

انتخاب لباس و کفش مناسب برای افراد مبتلا به لنف ادم در محیط کار

پوشش مناسب نقش مهمی در کنترل و کاهش علائم لنف ادم ایفا می‌کند. انتخاب صحیح لباس و کفش می‌تواند از تجمع مایع لنفاوی جلوگیری کرده، تحرک فرد را بهبود بخشد و از تحریک یا انسداد جریان لنف جلوگیری کند. در ادامه، نکات کلیدی برای انتخاب پوشش مناسب در محیط کاری ذکر می‌شود.medlineplus.gov

ویژگی‌های لباس مناسب

یکی از مهم‌ترین روزمرگی‌های تمامی افراد مبتلا به این عارضه، انتخاب لباس مناسب است. نکات زیر به انتخاب یک لباس راحت و مناسب به شما کمک می‌کند:

تصویر خانمی خوشحال از پوشیدن لباس مناسب برای پیشگیری از لنف ادم در محیط کار

  1. آزاد و غیرچسبان؛ لباس‌ها باید گشاد، سبک و فاقد کشیدگی یا فشار موضعی باشند. پوشیدن لباس‌های تنگ به‌ویژه در نواحی مبتلا (مانند بازو، پا یا تنه) می‌تواند جریان لنفاوی را مختل کند.
  2. الیاف طبیعی و تنفس‌پذیر؛ پارچه‌هایی مانند پنبه و کتان که امکان گردش هوا را فراهم می‌کنند، مانع از تعریق بیش از حد و تحریک پوست می‌شوند.
  3. پرهیز از درزهای ضخیم و الاستیک‌های محکم؛ بندهای سفت در ناحیه بازو، سینه‌بند تنگ یا کمربندهای سفت می‌توانند منجر به احتباس لنف شوند.
  4. لباس‌ مناسب برای بانداژ یا آستین‌های فشاری؛ در صورت استفاده از پوشش فشاری، لباس‌ها باید به گونه‌ای انتخاب شوند که روی آن قرار گیرند بدون اینکه باعث جابه‌جایی یا چروک شدن آن شوند.

ویژگی‌های کفش مناسب

همانطور که می‌دانید، پا، قلب دوم ماست. انتخاب یک کفش مناسب با درنظرگرفتن نکات زیر برای افراد مبتلا به لنف ادم، حایزاهمیت است:

  1. سایز مناسب و فضای کافی؛ کفش باید فضای کافی برای پا (به‌ویژه اگر پا دچار تورم است) داشته باشد تا از فشار مستقیم بر بافت لنفاوی جلوگیری شود.
  2. پاشنه کوتاه و پایداری مناسب؛ پاشنه‌های بلند یا ناپایدار می‌توانند فشار غیرطبیعی به اندام تحتانی وارد کرده و تعادل را کاهش دهند.
  3. قابل تنظیم بودن (مانند بند یا چسب)؛ این ویژگی به فرد امکان می‌دهد تا کفش را با تغییرات حجم پا در طول روز تطبیق دهد.
  4. پرهیز از کفش‌های تنگ یا نوک‌باریک؛ کفش‌هایی با جلوی باریک باعث فشردگی انگشتان و اختلال در گردش خون و لنف می‌شوند.

تکنیک‌های ماساژ و خودمراقبتی برای کنترل لنف ادم در محیط کار

ماساژ تخلیه لنفاوی دستی (MLD) یک روش ملایم و مؤثر برای تحریک جریان لنف و کاهش احتباس مایع در بافت‌ها است. این تکنیک را می‌توان به‌صورت خودماساژ درمانی برای مراقبت از لنف ادم در محیط کار انجام داد:​

  • تنفس عمیق شکمی؛ با نشستن راحت و قرار دادن دست‌ها روی شکم، نفس عمیق بکشید تا شکم بالا و پایین برود. این کار به تحریک جریان لنف کمک می‌کند.​
  • تحریک گره‌های لنفاوی؛ با استفاده از حرکات دایره‌ای ملایم، نواحی اطراف ترقوه، زیر بغل و کشاله ران را ماساژ دهید تا گره‌های لنفاوی فعال شوند.​
  • حرکات کششی نرم؛ با حرکات ملایم و کششی، پوست را به سمت گره‌های لنفاوی هدایت کنید تا تخلیه مایع تسهیل شود.​

نحوه استفاده از بانداژ و جوراب فشاری در محیط کار

از آنجایی که به‌‌منظور ممانعت از تورم، در افراد مبتلا به لنف ادم، توصیه به استفاده از بانداژ و جوراب فشاری در محیط کار می‌شود، نحوه دانستن به‌کارگیری آن‌ها در ادامه آورده است.

استفاده از جوراب یا آستین فشاری در محیط کار

یکی از راهکارهای مهم برای مدیریت و کاهش علائم لنف ادم در محیط کار، استفاده صحیح از جوراب یا آستین‌های فشاری است. این پوشش‌ها کمک می‌کنند تا از تجمع مایع و افزایش تورم در اندام جلوگیری شود و فرد بتواند با آرامش بیشتری فعالیت‌های روزانه خود را ادامه دهد. برای اینکه استفاده از این وسایل بیشترین تأثیر را داشته باشد، رعایت چند نکته کلیدی ضروری است:

  • زمان پوشیدن: جوراب یا آستین فشاری را صبح‌ها، قبل از شروع فعالیت‌های روزانه و زمانی که تورم کمتر است، بپوشید.

  • مدت استفاده: در طول ساعات کاری، به‌ویژه هنگام نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت، حتماً از این پوشش‌ها استفاده کنید.

  • تناسب اندازه: مطمئن شوید پوشش فشاری به‌درستی اندازه‌گیری شده و متناسب با اندام شماست.

  • نظافت و نگهداری: این پوشش‌ها را روزانه با آب ولرم و صابون ملایم بشویید و در دمای اتاق خشک کنید.

با رعایت این توصیه‌ها، می‌توانید سلامت اندام‌های خود را در محیط کار بهتر حفظ کرده و از پیشرفت علائم لنف ادم پیشگیری کنید.

استفاده از بانداژ فشاری در محیط کار

بانداژ فشاری یکی از روش‌های مؤثر در کنترل و کاهش تورم ناشی از لنف ادم است و استفاده صحیح از آن در محیط کار اهمیت زیادی دارد. برای شروع، لازم است که نحوه بستن بانداژ را به‌طور تخصصی از پزشک لنفولوژیست یا لنفوتراپیست بیاموزید تا مطمئن باشید این کار را به شکل درست انجام می‌دهید. در زمان بستن، باید بانداژ از بخش انتهایی اندام به سمت بالا و با فشار یکنواخت بسته شود تا جریان لنفاوی به‌خوبی هدایت گردد.

همچنین در طول ساعات کاری ضروری است که به‌طور منظم وضعیت بانداژ را بررسی کنید تا از جابجایی یا سفتی بیش از حد آن پیشگیری شود. رعایت این نکات باعث می‌شود بانداژ بیشترین اثرگذاری را داشته باشد و فرد بتواند با آرامش بیشتری فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهد.

تنظیم میز و صندلی کار برای کاهش عوارض لنف ادم

توصیه‌های تخصصی برای بهبود وضعیت ارگونومیک محیط کار و مراقبت از لنف ادم در محیط کار مانند تنظیم صندلی اداری یا میز کار به‌منظور کاهش عوارض لنف ادم در ادامه ارائه شده است:​

  • ارتفاع صندلی؛ صندلی باید به گونه‌ای تنظیم شود که پاها به راحتی روی زمین قرار گیرند و زانوها در زاویه ۹۰ درجه یا کمی بیشتر خم شوند. این وضعیت به بهبود گردش خون در پاها کمک می‌کند.
  • پشتی صندلی؛ پشتی صندلی باید از انحنای طبیعی کمر حمایت کند و امکان تغییر وضعیت نشستن را فراهم آورد. صندلی‌هایی مانندCoreChair  با طراحی فعال، حرکت‌های جزئی را تشویق می‌کنند که به بهبود گردش لنفاوی کمک می‌کند.
  • زیرپایی؛ استفاده از زیرپایی قابل تنظیم می‌تواند به بالا نگه داشتن پاها کمک کرده و از تجمع مایع لنفاوی در اندام‌های تحتانی جلوگیری کند.
  • ارتفاع میز؛ میز باید در ارتفاعی باشد که ساعدها به صورت افقی روی آن قرار گیرند و مچ‌ها در حالت خنثی باشند. این وضعیت از فشار اضافی بر اندام‌های فوقانی جلوگیری می‌کند.​
  • صفحه نمایش؛ صفحه نمایش کامپیوتر باید در سطح چشم یا کمی پایین‌تر قرار گیرد تا از خم شدن گردن و فشار بر ستون فقرات جلوگیری شود.​
  • فضای زیر میز؛ اطمینان حاصل کنید که فضای کافی برای حرکت پاها زیر میز وجود دارد تا از محدودیت جریان لنفاوی جلوگیری شود.​

نکات مهم برای جلوگیری از تشدید لنف ادم در شغل‌های پرتحرک و کم‌تحرک

برای مراقبت از لنف ادم در محیط کار، توجه به نوع فعالیت شغلی بسیار ضروری است. در شغل‌های کم‌تحرک مانند کارمندی، نشستن طولانی‌مدت باید با حرکات دوره‌ای اندام‌ها، به‌ویژه پاها و بازوها، مدیریت شده تا از تجمع مایع لنفاوی جلوگیری شود. در مشاغل پرتحرک مانند کارهای فیزیکی یا خدماتی، باید از حرکات تکراری و بلند کردن بار سنگین با اندامی که درگیر لنف ادم است خودداری گردد.

استفاده از جوراب یا آستین فشاری در هر دو حالت توصیه می‌شود تا از افزایش فشار و التهاب ممانعت شود؛ همچنین حفظ تعادل بین فعالیت و استراحت به کاهش خطر تشدید لنف ادم کمک می‌کند

دکتر شهپر حقیقت

دکتر شهپر حقیقت

دکتر شهپر حقیقت، پزشک، MPH،  PhD و لنفوتراپیست و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سرطان پستان جهاد دانشگاهی می باشند

مقالات مرتبط

10 دیدگاه دربارهٔ «مراقبت از لنف ادم در محیط کار؛ بایدها و نباید ها»

  1. سلام دکتر، من کارم پشت میزه و خیلی وقتا حواسم نیست ساعت‌ها تکون نمی‌خورم. تو مقاله گفتین هر نیم ساعت بلند شم و حرکت کنم، ولی واقعا سر کار نمی‌تونم این‌قدر وقفه بذارم. به نظرتون استفاده از زیرپایی و کفش مناسب می‌تونه تا حدی جای این حرکت‌ها رو بگیره؟

    1. کلینیک لنف ادم دکتر حقیقت

      سلام ندا جان، استفاده از زیرپایی و کفش مناسب کمک‌کننده‌ست اما جای حرکت و تغییر وضعیت رو نمی‌گیره. حتی چند دقیقه بلند شدن و کشش ساده هر یک ساعت هم می‌تونه جریان لنف رو بهتر کنه و تورم رو کمتر کنه.

  2. دکتر سلام، تو بخش ماساژ لنفاوی گفته بودین خودم می‌تونم تو محل کار انجام بدم. میشه بگین چه زمانی تو طول روز برای این خودماساژ بهتره؟ مثلا سر ظهر که تورم بیشتر میشه خوبه یا فرقی نداره؟

    1. کلینیک لنف ادم دکتر حقیقت

      سلام دوست عزیز، بهترین زمان ماساژ لنفاوی زمانی هست که احساس می‌کنید اندام کمی متورم یا خسته شده. معمولا وسط روز یا بعد از چند ساعت نشستن بهترین وقته. فقط با حرکات ملایم و بدون فشار زیاد انجامش بدید.

  3. سلام، من آستین فشاری استفاده می‌کنم ولی وقتی هوا گرم میشه خیلی اذیتم می‌کنه. تو مقاله گفتین نباید تو محیط‌های خیلی گرم بود، اما واقعا تو محل کار کولر نداریم. راهکاری هست که کمتر عرق کنم و باز هم بتونم از آستین استفاده کنم؟

    1. کلینیک لنف ادم دکتر حقیقت

      سلام زهرا خانم، در گرما بهتره از آستین‌های فشاری با جنس سبک‌تر و تنفس‌پذیر استفاده کنید. همچنین پوستتون رو خشک و خنک نگه دارید و اگر خیلی گرم شد، می‌تونید برای چند دقیقه کوتاه آستین رو بردارید و دوباره بپوشید.

  4. دکتر من شغلم ایستاده‌ست و تو مقاله خوندم که ایستادن طولانی می‌تونه لنف ادم رو بدتر کنه. اگر هر نیم ساعت فقط یه دقیقه راه برم، کافیه یا باید بشینم و پا رو بالا بگیرم؟

    1. کلینیک لنف ادم دکتر حقیقت

      سلام آقای حسینی، بهترین حالت اینه که ترکیبی عمل کنید؛ یعنی هم کمی راه برید و هم هر چند ساعت ۵ دقیقه پا رو بالاتر از سطح قلب بذارید. این کار باعث تخلیه بهتر مایع لنفاوی میشه.

  5. سلام دکتر، من تو محل کارم مجبورم لباس رسمی و نسبتا تنگ بپوشم. تو مقاله گفته بودین لباس تنگ باعث احتباس لنف میشه. به‌نظرتون اگه جوراب فشاری بپوشم و حرکات کششی انجام بدم، می‌تونم لباس‌هامو عوض نکنم؟

    1. کلینیک لنف ادم دکتر حقیقت

      سلام فاطیما خانم، جوراب فشاری کمک می‌کنه اما لباس خیلی تنگ در ناحیه مبتلا بهتره استفاده نشه چون می‌تونه جریان لنف رو مختل کنه. پیشنهاد می‌کنم لباس کمی آزادتر انتخاب کنید تا اثر پوشش فشاری بهتر باشه.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *